هرس درختان به طور کلی توسط متخصصین مراقبت از درخت توصیه نمی شود زیرا می تواند برای سلامتی یک درخت مضر باشد.تُنک کردن (thinning) اغلب یک گزینه بهتر است.با این حال، در مورد یک درخت بسیار بزرگ که باعث ایجاد مشکل می شود، ممکن است متوجه شوید که هرس با اره برقی، بهترین عمل شماست.

هرس درختان و یا (Pruning) به طور کلی علم و هنر قطع کامل یا جزیی اندام های مختلف گیاه می باشد که به منظور تحت تاثیر قرار دادن و هدایت مسیر رشد و باروری گیاه یا به طور کلی اصلاح و بهبود نمای ظاهری که در نهایت باعث تنظیم و کنترل رشد، گلدهی و میوه دهی می گردد.

مزایای هرس

۱- نگهداری اندازه درخت در حد مطلوب و جلوگیری از رشد بیش از حد و تراکم بالای شاخه ها
۲- حذف شاخه های خشکیده، بیمار، ضعیف و شکسته
۳- حذف شاخه های روی هم افتاده و خمیده
۴- خلوت کردن قسمت داخلی که در نتیجه سبب چرخش بهتر هوا داخل شاخه ها، دریافت بیشتر نور توسط شاخه های داخلی تاج و کاهش مقاومت در برابر باد می گردد.
۵- تحریک گلدهی و میوه دهی در درختان و درختچه ها: در این حالت شخص هرس کار می بایست در مورد فیزیولوژی درخت، شناخت انواع جوانه ها، نحوه گلدهی (روی شاخه های فصل جاری، یکساله، دوساله و …) و نحوه رشد و نمو درخت مورد نظر اطلاعات کافی داشته باشد به عنوان مثال درختچه توری و پیروکانتا اگر به صورت غیر اصولی هرس شوند تا چندین سال تولید گل و میوه نخواهیم داشت.
۶- جوان سازی درختان و درختچه های مسن: عکس العمل در ختان مختلف در مقابل هرس جوانسازی بسیار متفاوت بوده و برخی واکنش مثبت وبرخی واکنش منفی نشان می دهند. به هر حال قبل از اقدام به چنین عملی می بایستی مطالعات و بررسی های اولیه به صورت دقیق انجام گیرد و این عمل به صورت تدریجی و طی چند سال و تحت نظر متخصص و کارشناس امر انجام می شود و از هرس های شدید و یکباره به منظور جوان سازی درخت جدا خودداری شود.

از مزایایی که عمل هرس می تواند در پی داشته باشد، می توان به حذف شاخه های ناخواسته، بدشکل، نابجا، خشک و آلوده به بیماری ها؛ توزیع مناسب شاخه ها در کلیه جهات به گونه ای که هوا و نور به میزان کافی در تاج درخت نفوذ کند؛ ایجاد تعادل بین اندام های رویشی و سیستم ریشه؛ متعادل کردن بار میوه در درختان مثمر و جلوگیری از سال آوری؛ دادن فرم و اسکلت مناسب به درخت؛ شکل سازی و فرم دهی به گیاهان زینتی نظیر انواع سروها، شمشاد ها, چنار , بید مجنون , نارون چتری و…؛ محدود کردن رشد گیاه برای تسهیل عملیات باغی و جوان ساختن درختان مسن از طریق حذف شاخه های پیر و تحریک گیاه برای تولید شاخه های جدید اشاره کرد.

بهترین زمان برای هرس درختان

هر زمان از سال برای از بین بردن شاخه‌های مرده، آسیب دیده یا بیمار می‌تواند مناسب باشد. اما بیشتر درختان باید از هرس در اواسط تا اواخر زمستان بهره‌مند شوند. هرس در هنگام خواب زمستانه درختان باعث رشد تازه آنها در فصل بهار می‌شود. کمبود برگ بعد از پاییز به شما امکان می‌دهد شاخه‌ها و اندام‌هایی درخت را که نیاز به برداشتن دارند را به راحتی شناسایی کنید.

توجه داشته باشید که بعضی از درختان هنگام هرس در اواخر زمستان به اصطلاح «خون‌ریزی» می‌کنند. خون‌ریزی به معنای خارج شدن شیره از درخت است و خطرناک نبوده و آسیبی به درخت نمی‌زند. به عنوان مثال، هرس درختان افرا در زمستان ایده‌آل است اما منجر به خون‌ریزی درخت می‌شود. نگران نباشید، به محض برگ دادن شاخه، شیره درخت متوقف خواهد شد.هرس زمستانی خارق‌العاده است زیرا درخت در خواب زمستانی و بدون برگ، گل و میوه است. این بدان معناست که دیدن ساختار درخت و تصمیم‌گیری در مورد برش زدن آسان خواهد بود؛ و بااین‌حال، برخی از باغداران از هرس درختان میوه در اوایل زمستان اجتناب می‌کنند؛ زیرا در اوایل زمستان رشد شاخه به حداقل می‌رسد و درخت نمی‌تواند زخم‌های ناشی از برش‌های هرس را التیام بخشد. بااین‌حال، اواخر زمستان زمان بسیار خوبی برای هرس درختان است. شما می‌توانید ساختار درخت خود را به‌راحتی مشاهده کنید و مطمئن باشید که با رسیدن به فصل بهار درخت شما به‌زودی می‌تواند آن زخم‌ها را التیام بخشد.

هرس کردن در پاییز مناسب نیست، زیرا باعث بیمار شدن درخت می‌شود. هوای پاییز گرم‌تر از زمستان است، به همین دلیل با هرس کردن درخت و سپس مواجه شدن با هوای سرد زمستان، درخت آسیب می‌بینید.

هرس درختان در تابستان گزینه محبوبی نیست، اما بعضی اوقات اگر با احتیاط انجام شود می‌تواند مفید باشد. هدف از هرس در تابستان، کند کردن روند رشد شاخه‌ها است. برای این منظور تنها کافی است برگ‌ها انتهای شاخه‌ها را از بین ببرید.

بعضی از باغداران دوست دارند پس از باز شدن جوانه‌های درخت و ظهور شکوفه‌ها و برگ‌ها، در بهار درخت را هرس کنند. مزیت هرس در این زمان این است که شما می‌توانید شاخه‌هایی را که در زمستان دوام نیاوردند شناسایی و حذف کنید. این امر مخصوصاً در مورد کسانی که درختان میوه حساس مانند هلو یا زردآلو می‌کارند بسیار صدق می‌کند. هرس در بهار، به‌اندازه هرس در اواخر زمستان، درختان را به رشد ترغیب نمی‌کند. به این دلیل که درخت قبلاً مقداری از انرژی ذخیره‌شده خود را برای تولید برگ، شکوفه دادن و رشد شاخه‌های مختلف خود، قبل از هرس استفاده کرده است. اگر می‌خواهید درخت بزرگ شما جمع و جورتر شود، بهار زمان خوبی برای هرس یک درخت میوه بزرگ است.

اصول اصلی هرس درختان

اولویت اول در هرس درختان، برداشتن هرگونه چوب آسیب دیده یا بیمار است. ثانیا، هر شاخه ای که به شاخه دیگری گیر می کند باید با برداشتن کمترین شاخه یا برش دادن آن از پایین به یک جوانه رو به بیرون مرتب شود .هرس طول ساقه های جوانه دار باعث متمرکز شدن انرژی بوته یا درخت به جوانه های باقی مانده می شود، بنابراین وقتی رشد مجدد در بهار شروع می شود، درختان سرزنده تر می شوند. با این حال، ایجاد برش در مکان مناسب ضروری است.

۱-خیلی دور از جوانه هرس نکنید

 این کار می تواند منجر به مردن چوب بین قلمه و جوانه زیرین شود که اغلب بر سلامت جوانه تأثیر می گذارد. اگر جوانه نتواند رشد کند، مردن می تواند باعث از بین رفتن کل ساقه شود. اگر شاخه به نظر بیمار می رسد آن را جدا کنید. شما نمی خواهید چیزی را روی درخت بگذارید که مانع رشد جدید شود. بیمار بودن یک شاخه می تواند شاخه های سالم دیگر را نیز آلوده کند، بنابراین آن را جدا کنید. 

۲-خیلی نزدیک به جوانه هرس نکنید

هرس بیش از حد نزدیک به جوانه نیز می تواند باعث شود شاخه به سمت پایین ساقه بمیرد. این اغلب منجر به آسیب رساندن به جوانه می شود و توانایی رشد آن به یک برگ یا گل را به خطر می اندازد.

۳-در زاویه اشتباه برش ندهید

 این کار یک ساقه نوک تیز در بالای جوانه برجای می گذارد، که می تواند به معنای از بین رفتن ساقه تا حد جوانه و احتمالاً فراتر از آن باشد.

۴-درست بالای یک جوانه برش بزنید

اما از آن دور شوید تا آبی که از برش تراوش می کند برای جلوگیری از پوسیدگی از آن خارج شود. برای پیشگیری از شیوع بیماری ها و اطمینان از عدم گرفتگی، همیشه از ابزارهای تمیز و تیز استفاده کنید.

مجموعه الو باغبون متشکل از متخصصین مجرب در زمینه درخت کاری، گل کاری، روف گاردن، طراحی و اجرای دیوار سبز، چمن زنی، طراحی و محوطه سازی باغچه، گلکاری باغچه و… چه در محل سکونت شما چه در محل کار شما و چه در فضای بیرونی، باغ، ویلا و….  فعالیت میکند.