برای صحت و سقم ‌تاثیر موسیقی بر رشد گیاهان تحقیقات زیادی در دنیا صورت گرفته است. نتایج اکثریت آن‌ها حتی با تعیین نوع موزیک مورد پسند گیاهان، نشان از درستی این موضوع است. ولی همچنان برخی از کارشناسان با دلایل فراوان، درباره‌ی اثر موسیقی بر رشد گیاه تردید دارند.
از آنجایی که گیاهان گیرنده، سیستم اعصاب و مغز ندارند نمی‌توانند مانند سایر موجودات درد را حس کنند.
اینکه هویجی را از ریشه در بیاوریم، گیاهی را هرس کنیم یا سیبی را گاز بزنیم به آن معنی نیست که در حال شکنجه گیاه هستیم. با این وجود به نظر می‌رسد که بسیاری از گیاهان می‌توانند محرک‌ها و آسیب‌های جسمی را از راهی پیچیده‌تر از آن‌چه تصور می‌شد، درک کنند.

گیاهان که توانایی حسی خود را به وضوح نشان می‌دهند تحقیقات نشان داده که سایر گیاهان نیز قادر به درک محرک‌های حسی در سطح سلولی هستند.

گیاهی به نام رشادی گوشی موشی وجود دارد که معمولا در تحقیقات علمی کاربرد زیادی دارد. این گیاه زمانی که توسط کرم‌ها یا شته‌ها مورد حمله قرار می‌گیرد یک سینگال الکتریکی را بین برگ‌ها به جریان می‌اندازد تا یک ماده شیمایی برای محافظت از خود آزاد کند.
درست است که این واکنش توسط یک آسیب فیزیکی آغاز می‌شود اما ارسال سیگنال‌های الکتریکی را به معنای درد کشیدن گیاه نیست و نباید آن را معادل درد در انسان‌ها در نظر گرفت.
گیاهان توانایی فوق‌العاده‌ای در واکنش به نور، گرما، باد یا حتی نیش حشرات دارد اما موفقیت و شکست‌های آن‌ها در تکامل به این موجودات تشخیص حس درد و رنج کشیدن را نداده است.

تحقیقات مختلفی وجود دارد که نشان می‌دهد موسیقی تاثیری مثبت در رشد و سلامت گیاه دارد.
در سال ۱۹۶۲ گیاه‌شناسی هندی آزمایش‌های مختلفی را برای بررسی رابطه موسیقی و گیاهان انجام داد. او متوجه شد زمانی که گیاهان در معرض موسیقی قرار می‌گیرند ۲۰% بیشتر رشد می‌کنند. او همین آزمایشات را با محصولات کشاورزی مانند بادام زمینی، برنج و تنباکو انجام داد و موسیقی را با اسپیکرهای بزرگ در مزرعه پخش کرد و باز هم به نتایجی مشابه رسید.

گلخانه‌ای در کلرودا نیز گیاهان مختلفی را با موسیقی‌های سبک‌های مختلف امتحان کرد و متوجه شد گیاهانی که در معرض موسیقی راک قرار می‌گیرند به سرعت خراب می‌شوند و در عرض چند هفته می‌میرند اما گیاهانی که در معرض موسیقی کلاسیک هستند شاداب‌تر می‌مانند.
محققی در ایلینوی به این نتایج مشکوک بود. به همین خاطر آزمایش خود را با گلخانه‌های کنترل شده آغاز کرد و برخلاف انتظارش متوجه شد که گیاهانی مانند سویا یا ذرت وقتی در معرض موسیقی قرار داشتند عملکرد بهتری را از خود ارائه دادند.
از سوی دیگر محققان دانشگاهی در کانادا دریافتند که بازده برداشت گندم زمانی که در معرض ارتعاشاتی با فرکانس بالا قرار می‌گیرد دو برابر می‌شود.

چگونگی تاثیر موسیقی بر رشد گل و گیاه

شاید از خود بپرسید وقتی گیاهان حس شنوایی و گوش ندارند چطور از موسیقی تاثیر می‌گیرند؟
برای پاسخ به این پرسش بهتر است اول سیستم شنوایی در انسان را بررسی کنیم.
انتقال صدا توسط امواج صورت می‌گیرد. این امواج باید سوار بر چیزی شوند تا بتوانند حرکت کنند مثلا هوا یا آب. این امواج ذرات موجود در محیط را به ارتعاش در می‌آورد و با حرکت سرانجام به پرده گوش شما می‌رسد. این ارتعاشات تبدیل به سیگنال‌های الکتریکی می‌شوند تا توسط مغز تحلیل و در نهایت شنیده شود.

در گیاهان نیز به همین صورت است اما با این تفاوت که گیاهان تنها ارتعاشات ساطع شده از صدا را حس می‌کنند و نمی‌توانند آن را بشنوند.
این فرضیه که گیاهان می‌توانند صداها را تشخیص دهند در سال ۲۰۱۷ توسط دانشگاه استرالیای شرقی تقویت شد. آن‌ها دریافتند که گیاهان می‌توانند صدای ارتعاشات جریان آب را درون لوله‌ها یا خاک حس کنند و ریشه‌های خود را به آن سمت هدایت کنند.
چیزی که بر روی رشد گیاهان تاثیر می‌گذارد آوای موسیقی نیست بلکه ارتعاشاتی است از موسیقی به سمت گیاه می‌رسد. به زبان ساده این ارتعاشات باعث حرکت در سلول‌های گیاه می‌شود که گیاه را وادار به تولید مواد مغذی بیشتر می‌کنند.
اگر گیاهان به موسیقی راک واکنش خوبی نشان نمی‌دهند به خاطر این نیست که آن را دوست ندارند و طرفدار موسیقی سنتی هستند، بلکه به خاطر آن است که موسیقی راک ارتعاشات بالاتری را ایجاد می‌کند که برای رشد گیاه مناسب نیست.

پروتوپلاسم ماده زنده شفافی است که در تمام موجودات زنده (و البته گیاهان) وجود دارد که همیشه در حال حرکت است.
ارتعاشات صدا می‌تواند باعث افزایش سرعت حرکت در پروتوپلاسم گیاهان شود و این محرک می‌تواند بر روی عملکرد کلی سیستم گیاه تاثیر بگذارد مثلا باعث افزایش تولید مواد مغذی و در نهایت افزایش سرعت و سلامت رشد گیاه شود.
موسیقی‌های مختلف طول موج‌های مختلفی دارند و به طبع آن باعث ارتعاشات کمتر یا بیشتری می‌شوند. مثلا موسیقی راک صدای بلندتری دارد که در نتیجه ارتعاش بیشتری ایجاد می‌کند که طبق نظر برخی ممکن است باعث مرگ زودرس گیاه شود.
برای درک بهتر موضوع، تفاوت تاثیر یک نسیم ملایم و یک باد شدید را بر روی گیاه تصور کنید.
البته در سوی دیگر این ماجرا محققان دانشگاه کالیفرنیا می‌گویند که نمی‌توان به این راحتی درباره تاثیر موسیقی بر رشد گیاهان تصمیم گرفت و باید در آزمایشات، تمام عوامل دیگر مانند خاک، نور یا آب را نیز به دقت کنترل کرد اما نکته جالبی که این محققان به آن اشاره می‌کنند این است که گیاهانی که در معرض موسیقی قرار دارند رشد بهتری دارند زیرا صاحبان آن‌ها بیشتر به آن‌ها اهمیت می‌دهند و توجه بیشتری را دریافت می‌کنند.

چه نوع موسیقی برای رشد گل و گیاه مناسب است؟

دکتر دومینیکوهس از دانشگاه ملبورن معتقد است که گیاهان از انرژی موسیقی لذت می‌برند و می‌تواند به رشد آن‌ها کمک کند. او برای انتخاب موسیقی مناسب برای گیاهان توصیه‌هایی دارد:

• گیاهان وقتی در معرض موسیقی‌ای با فرکانس ۱۱۵ هرتز تا ۲۵۰ هرتز باشد سرزنده‌تر هستند. ارتعاشات ساطع شده از این نوع موسیقی مانند ارتعاشات صدای طبیعت است.
• گیاهان دوست ندارند که بیش از یک الی سه ساعت در روز در معرض موسیقی باشند.
• موسیقی‌های جاز یا کلاسیک انتخاب اول تمام گیاهان است.
• برخی از صداها باعث می‌شوند که منافذ سطح گیاه برای مدت بیشتری باز بماند که باعث گردش هوای بیشتر و به طبع آن باعث رشد گل و گیاه می‌شود.

آیا  تعریف یا ناسزا تاثیر بر رشد گل و گیاه دارد؟

ظاهرا همینطور است. IKEA تحقیقی در یکی از مدارس امارات متحده عربی انجام داد و نشان داد گیاهانی که از آن‌ها تمجید می‌شود و کلمات محبت آمیز می‌شنوند رشد بهتری نسبت به گیاهانی دارند که کلمات توهین آمیز یا ناراحت کننده می‌شنوند.
این‌طور به نظر می‌رسد که کلمات محبت‌آمیز تاثیری همانند موسیقی‌های مناسب بر گیاه می‌گذارد و کلمات نامناسب یا توهین معمولا با لحنی بلند و ناخوشایند گفته می‌شوند که درست مانند موسیقی‌ای که با صدای بلند به گیاه استرس وارد می‌کند.

در دوران پاندمی با گل و گیاه خود صحبت کنید

ویروس کرونا هنوز قصد رفتن ندارد و کماکان تاثیر خود را بر اقتصاد و روابط اجتماعی می‌گذارد. بعد از ورود این ویروس روابط اجتماعی و شغلی دستخوش تغییرات بزرگی شده است و ما مجبوریم تا فاصله اجتماعی را رعایت کنیم و بیشتر کارهای خود از داخل خانه انجام دهیم.
در طول این دوران قرنطینه می‌توانید تمرین کنید تا با گیاه خود صحبت کنید و با همدیگر به موسیقی گوش دهید این‌کار نه تنها به رشد و سلامت گیاه کمک می‌کند بلکه باعث می‌شود تا بتوانید از پس نگرانی‌ها و استرس‌های خودتان نیز بر بیایید و آرامش را به شما برگرداند.

مجموعه الو باغبون متشکل از متخصصین مجرب در زمینه درخت کاری، گل کاری، روف گاردن، طراحی و اجرای دیوار سبز، چمن زنی، طراحی و محوطه سازی باغچه، گلکاری باغچه و… چه در محل سکونت شما چه در محل کار شما و چه در فضای بیرونی، باغ، ویلا و….  فعالیت میکند.