گل و گیاهان زینتی، فقط محدود به وسایلی زیبا برای تزیین محیط نیستند. آنها دارای زوایای پنهانی هستند که متاسفانه تا به امروز به قدر کافی به آن زوایا پرداخته نشده است. فرقی نمیکند که این گیاهان را در چه جایی قرار میدهید، به پنجره آویزان میکنید، در گلدانی کنار دیوار میگذارید و یا در باغچه میکارید، گیاهان زینتی همواره محیط را زیباتر کرده و آثار سخت و خشن معماری خانه را بسیار تلطیف میکند.
سانسوریا سیلندریکا (Sansevieria Cylindrica) یک ساکولنت از خانواده سانسوریاها بومی نواحی آنگولا است. این ساکولنت یک گیاه همیشه سبز است و با استفاده از ریزومهایش گسترش پیدا میکند. برگهای سیلندریکا دارای خطوط و تقریباً گرد و صاف هستند. رنگ آنها سبز تیره است و خطوطی تیرهتر سراسر برگ را پوشاندهاند. هریک از برگها به تنهایی تا سه سانتیمتر قطر دارند. این گیاه جذاب و جالب یکی از گیاهان غیرعادی به حساب میآید. نگهداری سانسوریا سیلندریکا تقریباً در هر خاکی امکانپذیر است. ولی در ادامه با شرایط مراقبت از آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
این ساکولنت نیاز به محیطی روشن و پرنور دارد. این گیاه میتواند در تابش نور مستقیم خورشید نیز زندگی کند. در شرایط نیمهسایه نیز سیلندریکا را میتوان نگهداری کرد. برای نگهداری سانسوریا سیلندریکا در خانه باید آن را پشت پنجرهای پرنور قرار داد. اگر نور محیط نگهداری از آن کم باشد، رشد گیاه کند شده و قطر برگهای آن باریک خواهد شد. ولی همانطور که گفته شد میتوان آن را در قسمتهای با نور کمتر خانه نیز نگهداری کرد. بهترین مکان در آپارتمان برای نگهداری این ساکولنت در نزدیکی پنجرههای جنوبی یا شرقی خانه است. هرچه نور دریافتی گیاه بیشتر باشد، برگها شکل زیباتری پیدا خواهند کرد و به سمت بالا رشد میکنند.
تابش نور بیش از حد و مستقیم خورشید به خصوص در تابستان میتواند منجر به سوختگی و خشک شدن برگهای گیاه شود. اگر گیاه خود را در داخل خانه نگهداری میکنید و میخواهید با فرا رسیدن فصل بهار و تابستان به محیط خارجی انتقال دهید، باید بتدریج این کار را انجام دهید. انتقال سریع گیاه به محیطی روشنتر از قبل باعث روز استرس و از بین رفتن آن خواهد شد.
از آنجایی که این گیاه بومی نواحی استوایی است، دمای گرم را میپسندد. برای نگهداری سانسوریا سیلندریکا در محیط خانگی همان دمای ایدهآل منزل برایش مناسب است. دمایی بین ۱۸ تا ۲۶ درجه سانتیگراد بهترین دما برای نگهداری این ساکولنت محسوب خواهد شد. هرگز نباید اجازه داد دمای محیط نگهداری گیاه به پایینتر از ۱۳ درجه سانتیگراد کاهش یابد. همچنین سیلندریکا در مکانهای با هوای خشک زندگی میکند. از قرار دادن گیاه در نزدیکی و در جریان هوای دستگاههای سرما یا گرماساز خودداری کنید. رطوبت معمول محیط خانگی نیز برای آن کافی است.
در طول فصل رشد گیاه باید آبیاری را به طور کامل انجام داد. در هر بار آبیاری باید کل مخلوط خاک گیاه ما آب را دریافت کند ولی در بین دو آبیاری باید اجازه داد چند سانتیمتر از سطح خاک خشک شده باشد. برای فصول استراحت این ساکولنت یعنی در پاییز و زمستان، باید حداقل دو سوم خاک گیاه خشک شده باشد تا گیاه را آبیاری کرد. آبیاری بیش از حد سانسوریا موجب پوسیدگی خواهد شد. هنگام آبیاری نباید اجازه دهید آب روی برگها بریزد. این کار باعث بروز بیماری پوسیدگی خواهد شد. اگر برگهای این گیاه زرد یا از پایه نرم شود، به دلیل آبیاری بیش از حد است.
شما باید بعد از هر آبیاری آب اضافی زیرگلدانی را خالی کنید. ماندن آب داخل زیر گلدانی یا خیسی بیش از حد خاک گیاه به خصوص هنگام سردی هوا موجب آسیب رسیدن به ریشهها و پوسیدگی خواهد شد. اگرچه آبیاری هر گیاه وابسته به شرایط نگهداری محیطی آن است، بهترین زمان برای آبیاری سانسوریا سیلندریکا در طول بهار و تابستان یک هفته درمیان است.
در نگهداری سانسوریا سیلندریکا در زمستان باید تا حد امکان خاک گیاه را خشک نگه دارید. یک بار در ماه آبیاری معمولاً برای این ساکولنت کافی است. اگر هوای محیط نگهداری گیاه سرد است، خاک را حتماً خشک نگهداری کنید.
برای تغذیه گیاه باید از کوددهای دیر آزاد شونده در مقدار کم استفاده کنید. کوددهی بیش از حد میتواند منجر به مرگ گیاه شود. برای کوددهی در فصول رشد میتوانید از کودهای مخصوص کاکتوس و ساکولنت یا کودهای دیر آزاد شونده هر ماه یکبار استفاده کنید. میزان کود استفاده شده شما باید به مقدار نصف میزان توصیه شده روی بستهبندی باشد.
برای نگهداری سانسوریا سیلندریکا نیاز به خاکی با زهکش بسیار مناسب است. بهترین مخلوط خاک برای سیلندریکا مخلوطی از خاک کاکتوس و ساکولنت به همراه پیت ماس است. برای تعویض گلدان گیاه باید در فصل بهار اقدام نمود. فقط هنگامی که حجم برگها از اندازه گلدان گیاه بیشتر شود، باید گلدان آن را تعویض کرد. در این هنگام بهترین زمان برای تقسیم بوتهای گیاه هم محسوب خواهد شد. سانسوریا البته برای سالیان سال میتواند در یک گلدان به زندگی خود ادامه دهد. ریشههای گوشتی و سفید رنگ این گیاه معمولاً در عمق کم از خاک رشد میکنند. و تا زمانی که کل گلدان را فرا نگرفتهاند نیاز به تعویض گلدان نخواهد بود.
اگر طی چند سال گلدان گیاه خود را تعویض نکردهاید، مخلوط خاک سطح گلدان را میتوانید با خاکی تازه و غنی تعویض کنید. با دقت سطح روی خاک را خارج کنید. بدون اینکه به ریشهها و ساقه آن آسیب بزنید. مخلوط خاک با پایه ماسه را به گلدان گیاه اضافه کنید و آن را آبیاری کنید. سوراخهای زهکش کف گلدان خود را بررسی کنید و از باز بودن آنها اطمینان حاصل نمائید.
همانطور که قبلاً اشاره شد میتوان از طریق تقسیم بوته این گیاه را تکثیر کرد. هنگام تعویض گلدان معمولاً بهترین زمان برای تکثیر این ساکولنت است. میتوان برگهایی را انتخاب کرد که مقدار مناسبی ریشه دارند. و باید بلافاصله آنها را در داخل گلدان مناسب با مخلوط خاک مناسب کاشت. برگهای بدون ریشه نیز در مخلوط پیت ماس و ماسه به سرعت ریشهدار خواهند شد.
همچنین روش دیگر تکثیر این گیاه قلمه برگ آن است. میتوان برگ مناسبی انتخاب کرد و به اندازه ۵ سانتیمتر از آن را با استفاده از وسیله تیز و تمیز برش داد. برگ برش داده را باید به اندازه ۲ سانتیمتر در مخلوطی از پیت ماس و ماسه در یک گلدان سایز ۸ بکارید. خاک گلدان باید مرطوب باشد و آن را در محیطی روشن قرار دهید. خاک باید تا زمان ریشهدار شدن گیاه مرطوب بماند. ریشهدار شدن گیاه زمانبر است و ممکن است هفتهها طول بکشد.
معمولاً در نگهداری سانسوریا سیلندریکا با مشکل خاصی مواجه نخواهیم شد. ولی اکثر مشکلات مربوط به آبیاری اشتباه آن است. حتماً به این نکته توجه کنید که در بین دو آبیاری خاک گیاه خشک شده باشد. اگر شک دارید، آبیاری را انجام ندهید. تنها مشکلی که منجر به مرگ گیاه خواهد شد، خیسی خاک در دمای سرد است. شل و لهیده شدن پایه برگ گیاه و زرد شدن آن مربوط به پوسیدگی و آبیاری بیش از حد آن است. برای رفع این مشکل باید به سرعت قسمتهای پوسیده را جدا کرد و گیاه را به گلدان جدید انتقال داد. لولهای و خمیده شدن برگها در تابستان معمولاً به دلیل آبیاری کمتر از حد گیاه است.
باید گفت که باغبان ها در مجموع دارای مهارت های متنوعی هستند و تقریبا می توانند هر کاری را در زمینه خدمات باغبانی از جمله بازسازی و نگهداری باغ از جمله هرس، درخت کاری، چمن زنی ، گلکاری باغچه ، فرم دهی و مراقبت از چمن انجام دهند. استخدام یک باغبان همیشگی ، می تواند به کنترل مداوم و زیبا سازی باغ کمک کند.