کامکوات (Kumquat) یک درخت دارای میوه استوایی است که علاوه بر میوه دادن یک زیبایی خاصی را به محیط میبخشد. هم در باغچهها و هم در مکانهای دیگر قابل نگهداری است. این گیاه همیشه سبز دارای برگهای سبز براق است و میوهای به اندازه زیتون خواهد داشت. این میوهها شبیه به پرتغال مینیاتوری و نارنجی رنگ هستند. این گیاه به عنوان مرکبات ژاپنی (Citrus Japonica) نیز شناخته شده است. و از خانواده پرتغال، لیمو و سایر مرکبات مشابه است. نگهداری کامکوات در گلدان نیز بسیار آسان است. از انواع معمول آن میتوان به Nagami اشاره داشت. میوه این درختچه شیرین و دارای پوست قابل خوردن است که مزه ترشی خواهد داشت.
درخت کامکوات میتواند تا دوبار در سال میوه دهد. این گیاه برای میوهدهی باید بیشتر از دو سال عمر داشته باشد. خریدن درختان بزرگتر این امکان را به شما میدهد که در همان سال اول بتوانید از میوه آن استفاده کنید. در شرایط ایدهآل در خارج از خانه تا ارتفاع ۶۰ سانتیمتر در سال هم رشد خواهد کرد. بهترین زمان برای کاشت درخت کامکوات در اواخر زمستان یا اوایل بهار است.
برای نگهداری کامکوات نیاز به آفتاب و نور کامل است. بهترین مکان برای قرار دادن گیاه مکانی است که بتواند در طول روز شش ساعت یا بیشتر نور خورشید را دریافت کند. هنگامی که از آن در محیط داخلی نگهداری میکنید، باید بتوانید هرچه بیشتر برای آن نور فراهم کنید. برای مراقبت از این گیاه در منزل، آن را در نزدیکی پنجرهای قرار دهید که نور را به راحتی دریافت کند. این را نیز به یاد داشته باشید نور زیاد خورشید باعث سوختگی گیاه نخواهد شد. در صورت نداشتن نور کافی حتماً باید با استفاده از نورهای مصنوعی نور مناسب گیاه آپارتمانی خود را فراهم کنید. اگر نور کافی به گیاه شما نرسد میوه نخواهد داد. البته میتوان این گیاه را در محیطی روشن و با نور غیرمستقیم نیز نگهداری کرد.
کامکوات در هر بستری با هر میزان PH میتواند زندگی کند. ولی خاکی کمی اسیدی برای این گیاه مناسبتر است. اگر گیاه را مستقیماً در زمین کاشته یا در باغچه از آن نگهداری میکنیدف کمی خاک غنی و یاکیفیت به خاک اطراف گیاه اضافه کنید. هرگز گیاه را در خاک سنگین و کاملاً رسی نکارید. این کار باعث پوسیدگی ریشهها و از بین رفتن آن خواهد شد. میتوانید اگر نگهداری کامکوات را در گلدان انجام میدهید، کمی سنگریزه بیشتر و پوکه به خاک اضافه کنید. با این کار به بالا رفتن زهکش خاک کمک خواهید کرد. خاکهای مخصوص کاکتوس و ساکولنت برای مرکبات بسیار مناسب هستند. ولی از هر نوع خاکی میتوان استفاده کرد.
گلدان گیاه یکی از عوامل مهم در سلامتی و شادابی گیاهان است. این نکته توسط خیلی از علاقهمندان مورد توجه قرار نمیگیرد. گلدان بزرگتر از حد موجب خیس ماندن بیش از حد خاک و بروز بیماریها و آفات برای گیاه ما خواهد شد. گلدان باید به اندازه گیاه باشد و آب اضافی در آن باقی نماند.
آبیاری صحیح کامکوات یکی از عوامل کلیدی در نگهداری کامکوات است. و این موضوع وقتی مهمتر میشود که از این گیاه در گلدان نگهداری شود. بهترین نکتهای که میتوان به آن اشاره کرد، مرطوب نگه داشتن خاک است. البته خیسی بیش از حد هم خوب نیست. میتوانید انگشت خود را در خاک گلدان گیاه وارد کرده و رطوبت و خیسی را بسنجید. اگر احساس کردید خاک خیس است گیاه را آبیاری نکنید. ولی اگر مشاهده کردید خاک گیاه خشک است، به اندازهای آن را آب دهید که آب از سوراخهای کف گلدان بیرون بیاید.
این گیاه در مقابل سرما مقاوم نیست. اگر نگهداری کامکوات را در خارج از خانه انجام میدهید، در زمستان آن را به داخل خانه انتقال دهید. بعد از تمام شدن فصل سرما گیاه خود را به محیط بیرونی و مکانی با نور خورشید انتقال دهید. هنگامی که با فرا رسیدن شب هوا سرد شد، باید مراقب آن باشید. رطوبت ایدهآل برای این گیاه حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد است. اگر گیاه را در خانه مراقبت میکنید، مخصوصاً در زمستان باید برگها را غبارپاشی کنید. این کار به تامین رطوبت و شادابی گیاه شما کمک خواهد کرد.
درخت کامکوات میتواند بوسیله قلمه، از ساقههای دارای میوه با کریپفروت و پرتغال پرورش یابد. اگر هسته گیاه کامکوات را بکارید، به شما درختچهای نخواهد داد.
Citrus Japonica Nagami یکی از انواع محبوب کامکوات است. میوههای این گیاه تخممرغی شکل و نارنجی پررنگ هستند که هریک دارای دو تا پنج هسته هستند.
Citrus Japonica Meiwa از نوع قبلی بزرگتر است. دارای میوهای شیرینتر و آبدارتر است و تقریباً هستهای ندارد.
Citrus Japonica Marumi دارای میوههای گرد و شبیه به پرتغال است.
Citrus Japonica Centennial Varigated یک گیاه کامپکت است که تا ۲ و ۳ متر هم رشد میکند. این گیاه دارای برگ و میوه ابلق است.
هنگامی که نگهداری کامکوات را داخل گلدان انجام میدهید، ممکن است شپشک آردآلود به گیاه هجوم آورد. یا دچار پوسیدگی ریشه شود. برای جلوگیری از این موارد باید رطوبت گیاه را در حد معمول نگه داشت. زهکش گلدان و خاک آن نیز باید مناسب باشد. خیسی بیش از حد خاک موجب بروز بیماریها و آفات خواهد شد.
باید گفت که باغبان ها در مجموع دارای مهارت های متنوعی هستند و تقریبا می توانند هر کاری را در زمینه خدمات باغبانی از جمله بازسازی و نگهداری باغ از جمله هرس ، چمن زنی ، گلکاری باغچه ، فرم دهی و مراقبت از چمن انجام دهند. استخدام یک باغبان همیشگی ، می تواند به کنترل مداوم و زیبا سازی باغ کمک کند.