در این مقاله از الو باغبون می‌خواهیم به معرفی و نحوه نگهداری گیاه آئونیوم، همچنین معرفی انواع آن بپردازیم. آئونیوم (Aeonium) یک گیاه با رنگ‌های متنوع، جذاب و همیشه سبز از خانواده ساکولنت‌ها است. این گیاه بومی نواحی جزایر قناری است. نگهداری آئونیوم می‌تواند در محیط داخلی در گلدان در جایی که نور مناسب و زیاد فراهم باشد به خوبی انجام شود. حدوداً ۴۰ نوع آئونیوم و انواع گوناگون هیبرید و مینیاتوری موجود است.

در ادامه کاکتوس ایران قصد دارد درباره نگهداری این ساکولنت توضیحاتی ارائه کند. اسم گیاه آئونیوم از کلمه یونانی Aionos به معنی با عمر نامحدود گرفته شده است.

آیا نگهداری آئونیوم کار سختی است؟

نگهداری آئونیوم بسیار کار راحتی است. این ساکولنت برای علاقه‌مندانی که تازه می‌خواهند نگهداری کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها را شروع کنند گیاه مناسبی است. آئونیوم زیبایی و جذابیت خاصی را با توجه به رنگ‌های خاصی که دارد به کلکسیون گیاهان شما می‌بخشد. برگ‌های این گیاه به رنگ‌های سبز، زرد، بنفش و قرمز به صورت فصلی هستند و این ساکولنت می‌تواند گلدهی کند.

گل‌های این گیاه سفید، زرد، صورتی و قرمز هستند. گل‌های جذاب و زیبای آن برای زنبورها و سایر حشرات گرده دوست جذاب هستند. هنگامی که یکی از بوته‌ها گلدهی را تمام می‌کند، می‌میرد. ولی بوته‌های اطراف آن به زندگی ادامه می‌دهند. یکی از انواع آئونیوم به نام آئونیوم سیمسی بعد از گلدهی نمی‌میرد.

آئونیوم در طول فصول مختلف چه تغییراتی می کند

در جزایر قناری زمستان مرطوب و تابستان خشک است. این شکل از آب و هوا دلیل تغییرات فصلی آئونیوم است. بیشترین رشد این گیاه در پاییز، زمستان و بهار است. و دوره استراحت و رکود آن در تابستان گرم است. به این دلیل این ساکولنت‌ها دارای برگ‍‌های کمتر و کوچکتری در طول ماه‌های تابستان هستند. برگ‌ها معمولاً برای نگهداری رطوبت در طول فصول گرم جمع می‌شوند.

در زمان خشکی و نور شدید، رنگ این ساکولنت به بنفش و قرمز تغییر می‌کند. این یک واکنش معمول به گرما و ماه‌های خشک تابستان است. پس شما برای این اتفاق نباید کار خاصی انجام دهید. به چرخه طبیعی گیاه احترام بگذارید و در هنگام نگهداری آئونیوم در تابستان از آبیاری بیش از حد به گیاه خودداری کنید. اجازه دهید گیاه استراحت کند. در زمستان و هنگامی که اکثر انواع گیاهان در استراحت هستند، آئونیوم رشد می‌کند و نیاز به نور بیشتر و آبیاری بیشتری دارد.

اندازه و شکل ظاهری گیاه آئونیوم به عوامل زیر بستگی دارد:

در کدام زمان از سال هستیم

میزان نور دریافتی گیاه

عادت‌های آبیاری و کوددهی گیاه

جنس و اندازه گلدان محل نگهداری آئونیوم

برخی از گونه‌های محبوب آئونیوم

آئونیوم طلایی

آئونیوم طلایی یک نوع از این گیاه است که اندازه بزرگی دارد. نسبت به سرما و یخ‌زدگی نیز مقاوم است. نوع هیبرید آن محسوب می‌شود و تا ارتفاع ۳۰ سانتی‌متر رشد می‌کند. رنگ برگ‌های آن زیرد کم رنگ با خط‌ها و لبه‌های سبز، سفید و صورتی است.

آئونیوم سرخ

آئونیوم سرخ دارای ساقه‌های کوتاه، نازک و دارای بوته برگی متراکم است. برگ‌های این گیاه سبز با لبه‌های صورتی و قرمز هستند. این ساکولنت می‌تواند تا دمای منفی ۳ درجه سانتی‌گراد را تحمل کند.

آئونیوم هاورتی

آئونیوم هاورتی یک نوع از آئونیوم است که تا ۶۰ سانتی‌متر ارتفاع رشد می‌کند. برگ‌های سبز و آبی با لبه‌های با رنگ قرمز دارد و گل‌های سفیدی می‌دهد. نگهداری آئونیوم هاورتی بسیار آسان است.

این گیاه در محیط‌های ماسه‌ای، خاک با زه‌کشی بالا و رطوبت کم تا خشک زندگی و رشد می‌کند. به طور معمولاً نگهداری آئونیوم مانند مراقب معمول از سایر ساکولنت‌ها است. برخی گونه‌های این ساکولنت در نور بسیار شدید هم مقاوم هستند. برخی از گونه‌های این گیاه می‌توانند در نور شدید یا در دمای پایین تر از منفی ۲ درجه سانتی‌گراد هم رشد خوبی دارند.

در آب و هوای سردتر، این گیاهان در محیط داخلی و در گلدان در نور پشت پنجره در طول فصول خنک تر زندگی می‌کنند.

نور مناسب نگهداری آئونیوم

نگهداری آئونیوم بسته به شدت گرما و نور منطقه ای که در آن زندگی می‌کنید، از نیمه سایه تا نور کامل قابل تغییر است. در کشور ما ایران بهترین محیط داخلی برای این گیاه پشت پنجره جنوبی منزل در جایی که بتواند نور کامل و مناسب را دریافت کند مناسب است. در مجموع نیازهای نوری گیاه با ۴ الی ۶ ساعت قرار گرفتن در معرض نور غیرمستقیم تامین خواهد شد. اگر از آن در خارج از محیط خانه مراقبت می‌کنید، باید مراقب آفتاب سوختگی و خشک شدن باشید. به خصوص در تابستان که شدت و زاویه تابش خورشید متفاوت است. در صورت قرار دادن گلدان در زیر نور مستقیم خورشید، ممکن است آن را از دست بدهید. با توجه به رویکرد اکثر خانواده‌ها به زندگی آپارتمانی، شما می‌توانید برای تامین نیازهای نوری گیاهان خود از نور مصنوعی استفاده نمایید.

آبیاری مناسب آئونیوم

در طول فصل تابستان و در طول مدت استراحت و دوره رکود گیاه، آئونیوم شما نیاز به آبیاری بسیار اندک دارد. می‌توانید گیاه را اصلاً آبیاری نکنید. ولی اجازه خشکی کشیدن گیاه برای مدت طولانی را ندهید. اگر در طول فصول گرم برگ‌های گیاه جمع شدند نیازی به نگرانی نیست. این کار به طور طبیعی توسط گیاه انجام می‌شود تا رطوبت را در اطراف برگ‌های خود نگهداری کند.

در طول زمستان، برای آبیاری رطوبت خاک گیاه را با انگشت یا با استفاده از یک خلال دندان به صورت زمانبندی شده بررسی کنید. اگر یک تا دو سانتی‌متر از خاک سطح گلدان خشک شده بود آبیاری را کامل انجام دهید تا آب از سوراخ‌های کف گلدان خارج شود.

برای آبیاری بعدی اجازه دهید تا خاک سطح گلدان باز هم خشک شود. اگر گیاه را بیش از حد آبیاری کنید یا خاک گیاه مدت زیادی خیس بماند موجب بیماری‌هایی نظیر پوسیدگی ریشه می‌شود.

تعویض خاک و گلدان گیاه آئونیوم

بسیاری از نگهدارندگان گیاه آئونیوم به این نکته اشاره کرده‌اند که بهترین خاک برای این گیاه مخلوط خاک معمولی به همراه خاک رس است که با خاک مخصوص کاکتوس و ساکولنت مخلوط باشد. این خاک باید آب را به سرعت از خود عبور دهد و هنگام آبیاری مدت زیادی مرطوب نماند.

به این دلیل که این گیاه دارای سیستم ریشه‌ای گسترده‌ای نیست، نیاز تعویض گلدان آن هر دو تا سه سال یکبار است. بهتر است تعویض گلدان در پاییز و در آغاز فصل رشد انجام شود. حتماً خاک قدیمی اطراف ریشه گیاه را قبل از انتقال به گلدان جدید تمیز کنید. این نکته در نگهداری آئونیوم بسیار حیاتی است که از گلدان‌های مناسب استفاده نمایید. گلدان بزرگ و نامناسب می‌تواند منجر به از بین رفتن گیاه شود.

کوددهی و تقویت آئونیوم

در طول فصول رشد، می‌توانید از نصف میزان توصیه شده روی کودهای مخصوص کاکتوس و ساکولنت محلول در آب هر شش هفته یکبار استفاده کنید. و در تابستان به هیچ وجه به گیاه کود ندهید. در صورتی که به این ساکولنت بیش از حد کود دهید، به مشکل برخواهید خورد. ریزش برگ و زرد شدن برگ‌ها ممکن است به دلیل افراط در تغذیه گیاه باشد.

نکات طلایی برای نگهداری آئونیوم شاداب و سالم

تمرکز اصلی شما برای نگهداری آئونیوم باید روی فراهم کردن محیط ایده‌آل برای گیاه باشد. اگر گیاه شما در محیط زندگی که برای آن فراهم کردید شاداب است نیاز مراقبتی کمی دارد. در واقع اگر محیطی را برای نگهداری آن در نظر دارید، آب و هوای آن را نیز در نظر بگیرید. این ساکولنت بومی نواحی آفتابی و مدیترانه‌ای است. بنابراین از محیط‌های بسیار گرم یا خیلی سرد بیزار است.

اگر دمای محیط زندگی شما در زمستان سرد است، از این گیاه در مقابل بادهای قوی و سرد زمستانی محافظت نمایید. در محیط‌های بسیار سرد، باید در طول زمستان آن را به محیط داخلی با نور مناسب منتقل، تا از یخ‌زدگی محافظت نمایید. ممکن است برای تامین نوری نیاز به نور مصنوعی پیدا کنید.

اگر در محیطی زندگی می‌کنید که دارای آفتابی سوزان است، گیاه خود را در مکانی نیمه‌سایه در هنگام تششعات شدید نور آفتاب قرار دهید.

اگر در محیطی هستید که بارندگی‌های خوبی دارد، می توانید گیاه را در خاکی با زه‌کشی بسیار بالا در خارج از منزل قرار دهید. ولی از غوطه‌ور شدن آن در آب جلوگیری کنید.

هنگام نگهداری آئونیوم در گلدان، نیاز به فضای زیادی ندارد. به این دلیل که آئونیوم آب را درون ساقه و برگ‌های خود نگهداری می‌کند، سیستم ریشه‌ای آن کم عمق است. هنگامی که این گیاه رشد کرد و ارتفاع پیدا کرد، وزن بوته برگی گیاه موجب خم شدن به سمت پایین ساقه‌های گیاه می‌شود.

اگر برگ‌های پایینی آئونیوم به سمت پایین خم شدند و افتادند، دستپاچه نشوید. این امری طبیعی است و به دلیل رویش برگ‌های جدید بالایی گیاه است. اگر گیاه شما برگ‌های خود را در طول تابستان از دست داد، نگران نباشید. این به دلیل وجود گرمای تابستان و دوره رکود و استراحت آن است. به گیاه کاری نداشته باشید و بعد از خنک تر شدن هوا برگ‌های جدید نمایان خواهند شد.

بیماری‌ها، آفات و مشکلات نگهداری آئونیوم

اگر به روی گیاه خود شته یا شپشک آرد آلود مشاهده کردید که ممکن است در بین برگ‌های گیاه مخفی شوند. می‌توانید با استفاده از آفت‌کش‌های مخصوص آن‌ها را از بین ببرید.

آبیاری بیش از حد از جمله اشتباهات رایج در نگهداری گیاه آئونیوم است. آئونیوم از مناطق گرم و خشک آمده است و به راحتی به محیط خانه عادت خواهد کرد. با انتخاب سایز مناسب گلدان برای گیاه خود و دارا بودن سوراخ‌های زه‌کشی مناسب می‌توانید به سلامت گیاه خود کمک کنید. رنگ پریدگی برگ‌ها از جمله نشانه‌های آبیاری بیش از حد است. در صورت بروز این مشکل آبیاری را متوقف کرده و اجازه دهید خاک به طور کامل خشک شود. سپس دوباره گیاه خود را آبیاری نمایید. اگر گیاه را در خانه نگهداری می‌کنید، در تابستان آن را به خارج از خانه انتقال دهید تا رنگ برگ‌ها به شکل قبل بازگردد.

ریزش برگ‌های آئونیوم و خشک شدن آن‌ها امری طبیعی است. این گیاه در فصول گرم سال به دوره استراحت خود وارد می‌شود. رشد علفی ساقه‌ها به دلیل نرسیدن نور مناسب به گیاه است. در این موارد گیاه را به تدریج به محیطی روشن‌تر انتقال دهید.

رشد ریشه روی ساقه گیاه

از قسمت‌های ساقه گیاه در برخی مواقع ریشه‌های هوایی می‌روید. این امری طبیعی است و نگرانی از این بابت وجود نخواهد داشت. ولی در مواقعی ممکن است نشانه شرایط نامطلوب نگهداری گیاه باشد. ممکن است ریشه‌های اصلی گیاه که زیر خاک هستند، آب لازم را دریافت نکنند. آبیاری صحیح را انجام دهید، اجازه دهید خاک به طور کامل خشک شود. اگر با این کار مشکل برطرف نشد، خاک گیاه خود را بررسی کنید. خاک باید به شکلی باشد که آب در آن حرکت کرده و به راحتی از سوراخ کف گلدان خارج شود. کمی پرلیت و ماسه می‌تواند به زه‌کشی مناسب بستر خاک کمک کند.

قهوه‌ای و شل شدن ساقه آئونیوم

شل شدن و قهوه‌ای شدن ساقه گیاه به دلیل پوسیدگی و از جمله مشکلاتی است که در اثر آبیاری بیش از حد بوجود می‌آید. به خصوص در ماه‌های سرد سال. اگر گیاه شما بعد از گل‌دهی از بین رفت، این امری طبیعی است. برخی از انواع این گیاه بعد از گلدهی از بین می‌روند. اکثر انواع این گیاه فقط بعد از گلدهی غنچه خود را از دست می‌دهند.

می توانید از خدمات باغبانی در الو باغبون استفاده کنید تا متخصصین ما با ابزار مورد نیاز شما در محل شما حضور یابند و خدماتی مانند تشخیص بیماری، درخت کاری، گل کاری، کنترل علف هرز ، کاشت انواع نهال و درخت، بیل زنی باغچه و پاکندی درختان، روف گاردن ، فرم دهی، آبیاری گیاه و باغچه، گلکاری باغچه و یا حتی کاشت و … را به شما ارائه دهند.