در این مقاله از الو باغبون می‌خواهیم درباره نور و دمای مناسب کاکتوس توضیح دهیم. چه میزان نوری کاکتوس ما نیازمند است؟ بهترین و مناسب‌ترین نور برای کاکتوس‌ها و کمک به ادامه حیات کاکتوس را توضیح می‌دهیم. هر کاکتوس به نور مناسب خود نیازمند است و کاکتوس ایران در این نوشته درباره موارد عمومی نور و دمای مناسب برای نگهداری کاکتوس و ساکولنت بحث خواهد کرد.

کاکتوس به چه میزان نور نیاز دارد؟

وقتی شما کاکتوس خود را در منزل یا بیرون منزل نگهداری می‌کنید، از اینکه بیشترین نور سالم را دریافت می‌کند اطمینان حاصل کنید. منظور از نور سالم نوری است که منجر به آسیب رساندن به گیاه ما نخواهد شد. معمولاً در تابستان تابش اشعه مستقیم خورشید موجب بروز سوختگی گیاه ما خواهد شد.

اگر گیاه خود را در داخل منزل و مثلاً در قفسه دکوری یا کتابخانه خود قرار داده‌اید، یا از کاکتوس و ساکولنت در محل کار و روی میز کار خود نگهداری می‌کنید، گیاه شما برای مدت طولانی عمر نخواهد کرد. درحالیکه نور و دمای مناسب کاکتوس منحصر به فرد است، معمولاً بیشتر آنها نور مستقیم و محیطی روشن را دوست دارند. برای فراهم کردن نور کافی برای گیاه خود، آنرا در نزدیکی پنجره، بالکن، و یا در گلخانه (در بیرون منزل) قرار دهید.

کاکتوس برای تکثیر نور خیلی زیاد احتیاج ندارد. ولی کاکتوس‌های تازه متولد شده و کوچک بیتدریج به نور بیشتری نیاز پیدا می‌کنند. کمبود نور در این مواقع در اکثر مواقع باعث از بین رفتن گیاه می‌شود.

استفاده از نور مصنوعی برای کاکتوس

اگر نمی‌توانید نور طبیعی برای گیاه خود فراهم کنید، از نور مصنوعی رشد کاکتوس برای گیاه استفاده کنید. فراهم کردن نور مصنوعی هزینه گزافی خواهد داشت. ولی بهترین نور مصنوعی برای کاکتوس لامپ‌های فلورسنت یا لامپ رشد گیاه است. هرگز از لامپ‌های جیوه‌ای و گرما ده یا کربنی استفاده نکنید. برای مثال با استفاده از لامپ رشد ۷۵ وات می‌توانید بین ۱ تا ۳ متر مربع را پوشش دهید. برای لامپ‌های فلورسنت طبیعتاً تعداد لامپ‌ها باید بیشتر باشد.

قرار دادن کاکتوس و ساکولنت پشت پنجره

اگر کاکتوس خود را پشت پنجره نگهداری می‌کنید، چند نکته برای جلوگیری از آفتاب سوختگی گیاه شما مهم است. در گرمای خیلی شدید، نور خورشید از پشت شیشه دمای بالایی پیدا می‌کند و به گیاه منعکس می‌شود. درحالیکه دمای محیط اتاق بسیار پایین‌تر است. این گرمای شدید می‌تواند باعث سوختگی گیاه شما شود. پس اگر دمای محیط بیرون از خانه شما خیلی گرم است، از اینکه نور کاکتوس شما فیلتر شده باشد و یا از پشت پرده نور به گیاه شما بتابد اطمینان حاصل کنید. باز هم این نکته که نور و دمای مناسب کاکتوس خود را فراهم کنید معنی پیدا خواهد کرد . شما بوسیله زیر نظر داشتن و بررسی مکرر کاکتوس خود به نیازهای آن پی خواهید برد.

این که می‌گویند کاکتوس در پشت پنجره جنوبی باشد درست است، به این دلیل که نور بیشتری را دریافت می‌کند. در گرمای بسیار شدید، می‌توانید مکان نگهداری کاکتوس خود را تغییر داده و به پنجره‌های شرقی و یا غربی انتقال دهید. اگر بالکن دارید می‌توانید کاکتوس خود را به بالکن منتقل نمایید. در تابستان، هنگام تابش نور شدید، بیشتر نور را فیلتر کنید و از تابیدن نور شدید و مستقیم به گیاه خود جلوگیری نمایید.

دقت داشته باشید نور کاکتوس باید سالم و مناسب باشد نه اینکه شدید باشد. همانطور که در بالا توضیح داده شد این دو مورد باهم تفاوت دارند.

تامین نور مناسب کاکتوس در منزل در فصل زمستان

حتماً این سوال برای شما هم پیش آمده است که چگونه نور مورد نیاز کاکتوس خود را در زمستان تامین کنید؟ در زمستان شما باید گیاه خود را در جایی قرار دهید که روشن‌ترین پنجره خانه شما در آن نقطه است (معمولاً همان پنجره جنوبی). اگر تعدا زیادی کاکتوس دارید به آن‌ها فضایی اختصاص دهید تا به‌ راحتی بتوانند نور مورد نیاز خود را تا جای ممکن تامین کنند. نکته دیگر اینکه، اطمینان داشته باشید که پنجره تمیز است و می‌تواند نور را از خود عبور دهد. پنجره کثیف می‌تواند تا بیشتر از ۱/۴ نور را کاهش دهد.

بعد از زمستان از کاکتوس خود در برابر سوختگی محافظت کنید

در اکثر محیط‌های طبیعی رشد کاکتوس، گیاه در طول سال نور کامل و مورد نیاز خود را دریافت می‌کند. بدون اینکه مدتی از نور خورشید محروم بماند. ولی اگر شما در جایی زندگی می‌کنید که زمستان سردی دارد و مدت زمان تابش نور خورشید پایین است، کاکتوس شما ممکن است بعد از فصل زمستان دچار آفتاب سوختگی شود. این به این دلیل است که نور کاکتوس شما در بسیاری از اوقات در زمستان کافی نبوده است. و بعد از اینکه به یکباره در معرض نور خورشید قرار بگیرد دچار سوختگی خواهد شد.

به طور مثال در نقاط مرکزی ایران نوری که کاکتوس که از خورشید دریافت می‌کند از اوایل تابستان تا اواخر آن به شدت افزایش می‌یابد. این باعث سوختگی گیاه شما و مرگ آن خواهد شد. این سوختگی می‌تواند نسوج گیاه شما را از بین ببرد و عملیات متابولیک و تنفسی گیاه شما را از کار بندازد.

پس چگونه از سوختگی کاکتوس خود بعد از پایان زمستان جلوگیری می‌کنید؟ و چگونه نور و دمای مناسب کاکتوس خود را فراهم می‌کنید؟ نور را به طور کامل متوقف نکنید و جلوی آنرا نگیرید، ولی شدت تابش آن‌را کاهش دهید. برای اینکار می‌توانید از تکه‌های صاف پلاستیکی یا حتی کاغذ استفاده نمایید و آنها را به پشت شیشه پنجره متصل کنید.

آیا همه کاکتوس‌ها به نور زیاد و مستقیم نیاز دارند؟

خیر، نور مناسب برای کاکتوس‌ها همیشه نور مستقیم و شدید خورشید نیست. برخی کاکتوس‌ها محیط روشن و نور غیر مستقیم را ترجیح می‌دهند، و نور کامل خورشید باعث از بین رفتن آن‌ها خواهد شد. برخی دیگر کاکتوس‌ها نیز از نور زیاد تنفر دارند و نور زیاد می‌تواند به آن‌ها صدمه نیز بزند. برای مثال نوع Rhipsalis گونه‌ای است که از نور مستقیم آفتاب متنفر است و مناطق جنگلی و معتدل را می‌پسندد. این کاکتوس دارای ۳۵ گونه مختلف است.

برخی کاکتوس‌ها محیطی روشن ولی نیم سایه را می‌پسندند، مثل کاکتوس‌های گونه مامیلاریا. اجازه دهید این نکته را بگوییم که این کاکتوس‌ها برخی اوقات محیطی روشن و نور مستقیم و برخی اوقات نور کم را می‌پسندند. آن‌ها را بعد از تعویض خاک و گلدان و یا هنگام آفت‌کشی در معرض نور شدید قرار ندهید. این همچنین برای دوره‌ای بعد از زمستان صادق است و باید بتدریج آن‌ها را وارد محیط‌های با نور بیشتر کرد. باز هم دقت داشته باشید که نور و دمای مناسب انواع کاکتوس متفاوت است. پس سعی کنید نور و دمای مناسب کاکتوس خود را با شناخت و مطالعه درباره همان گونه گیاه فراهم نمایید.

کاکتوس و تهویه هوا

کاکتوس شما همچنین به جریان هوای مناسب نیاز دارد. اگر کاکتوس خود را پشت پنجره در منزل نگهداری می‌کنید از اینکه برخی اوقات پنجره را باز می‌کنید تا هوای تازه به آن دمیده شود اطمینان حاصل نمایید. و نور و دمای مناسب کاکتوس خود را تامین کنید. و اگر کاکتوس خود را در گلخانه نگه داری می‌کنید از اینکه هواکش تهویه هوا به صورت اتوماتیک هوا را جابه‌جا می‌کند مطمئن شوید.

شما همچنین این‌کار را در گلخانه در طول تابستان و بهار باید انجام دهید. کاکتوس‌ها از هوای مرطوب و ایستا بیزار هستند. اینکه کاکتوس خود را در تابستان به خارج از محیط منتقل نمایید با رعایت نکات نور کاکتوس ایده خوبی است. همچنین گردش هوای مناسب به خشک شدن سطح خاک گیاه و جلوگیری از خیس ماندن بیش از حد آن در اطراف ساقه کاکتوس کمک خواهد کرد.

دمای مناسب نگهداری کاکتوس (تابستان-زمستان)

در محیط طبیعی رشد کاکتوس، دمای بالا در تابستان باعث به خواب رفتن و وارد دوره استراحت شدن کاکتوس می‌شود. این برای این است که رشد خود را کند می‌کنند تا درمقابل حرارت شدید زنده بمانند. و با شروع باران و خنک شدن هوا، کاکتوس دوباره رشد خود را شروع می‌کند. اگر در جایی زندگی می‌کنید که به طور طبیعی دارای تابستان داغ و زمستان گرم با باران‌های کم است، نمی‌خواهد چیزی را تغییر دهید. و باز تاکید می‌شود همه این موارد بستگی به نوع کاکتوس شما خواهد داشت.

ولی اگر در مکانی زندگی می‌کنید که دارای زمستانی سرد است، باید نور و دمای مناسب کاکتوس خود را فراهم کنید و اجازه دهید گیاه در تابستان رشد و در زمستان استراحت کند. این به این دلیل است که در زمستان نور کافی و مناسب کاکتوس برای رشد فراهم نیست. دمای  محیط نگهداری کاکتوس هم در این فصل باید کاهش یابد و به ۷ تا ۱۰ درجه سانتی‌گراد برسد.

شما همچنین باید تعداد دفعات آبیاری کاکتوس خود را نیز کاهش دهید و آنرا به یک یا دوبار در ماه برسانید. کاهش دما نیز ضرورت دارد، به این خاطر که اگر این‌کار را نکنید کاکتوس برای کاهش دمای خود از تبخیر آب استفاده می‌کند و در نتیجه خشک خواهد شد. دمای بالای محیط داخلی نیز از رفتن کاکتوس به دوره استراحت جلوگیری می‌کند. نتیجه می‌گیریم نور و دمای مناسب کاکتوس در صورت فراهم نشدن می‌تواند صدمات زیادی به گیاه ما بزند و باعث مرگ آن شود.