شته ها حشره های کوچکی هستند که گاهاً در حال پرواز و گاهی نیز بدون بال بر زیر و روی برگ ها بسیار یافت می شود. این حشره با فرو کردن خرطوم خود در محفظه های بین برگ ها از شیره ی برگ ها تغذیه می کند. همچنین مکیدن شیره ی برگ ها باعث پیچیدگی برگ می شود که این پیچیدگی محل مناسبی برای تخم ریزی و پرورش لارو ها است.

خانواده این موجودات دارای ۵۰۰۰ گونه مختلف، با صدها نوع مختلف که می‌توانند به گیاهان ما آسیب وارد کنند. شته‌های بالغ گلابی شکل هستند و اندازه آن‌ها کم‌تر از نیم ‌سانتی‌متر است. بیشتر انواع معمول شته‌های حمله کننده به گیاهان آپارتمانی سبز روشن هستند. ولی این آفت به رنگ‌های صورتی، سفید، طوسی و مشکی هم یافت می‌شود. شته‌های بالدار می‌توانند به صورت گروهی دیده شوند و پرواز کنند و گیاهان ما را مورد هجوم قرار دهند. شته‌های جوان (Nymphs) نوع کوچکتر بالغ هستند و همان آسیب را به گیاهان وارد می‌کنند. در ادامه به معرفی بیشتر شته و راه‌های مبارزه با آن خواهیم پرداخت.

چگونه شته‌ها به گیاهان ما آسیب وارد می‌کنند؟

آلودگی این آفت به سرعت گسترش پیدا می‌کند. و به سرعت از گیاهی به گیاه دیگر می‌رود. در پرورش گیاهان خارج از خانه، گروه شته‌ها معمولاً توسط مورچه‌ها مورد حمله قرار می‌گیرند. در محیط داخلی اما، شته‌ها بین گیاهان با مهاجرت از یک گیاه به دیگری گسترش پیدا می‌کنند. شته‌ها همانطور که گفته شد با مکیدن شیره قسمت‌های تازه متولد شده گیاه به آن آسیب می‌زنند. آن‌ها به ساقه‌ها و برگ‌های سبز و تازه متولد شده می‌چسبند. در نتیجه، برگ‌های جدید چروک شده و رشد آن‌ها متوقف می‌شود.

اگر آلودگی زیاد باشد، برگ‌های گیاه شما ریزش پیدا می‌کند. در نتیجه مانند شپشک آردآلود، مکیدن شیره و شهد گیاه توسط شته می‌تواند منجر به رشد قارچ‌‎ها و انگل‌ها خواهد شد.

چرخه زندگی شته‌ها

این موجودات تخم‌گذار هستند. تخم آن‌ها در زمستان با متصل شدن به قسمت‌های چوبی گیاه زنده می‌ماند. ماده‌ها بدون نرها شته‌های جوان را به دنیا می‌آورند و این موجودات به سرعت بالغ می‌شوند. این روند ۱۰ روز زمان لازم دارد. نرهای این موجودات در پاییز به دنیا می‌آیند و برای تولید مجدد تخم در زمستان به ماده‌ها ملحق می‌شوند. در محیط داخلی، معمولاً زمستانی وجود ندارد و ماده‌ها در تمام طول سال بدون توقف تخم تولید خواهند کرد. در نتیجه، جمعیت شته‌ها به سرعت افزایش پیدا کرده و غیر قابل کنترل می‌شود.

جلوگیری و مبارزه با شته

همانند بسیاری از آفات، بهترین راه کنترل شته‌ها، پیشگیری است. گیاهان سالم و شاداب، نسبت به گیاهان ضعیف کم‌تر در معرض ابتلا قرار می‌گیرند. طبق یک قانون عمومی، اگر مطمئن هستید گیاه شما سالم و شاداب است، شانس شما در مقابل عدم هجوم انواع آفات کمتر می‌شود. ولی اگر شته را روی گیاهان آپارتمانی خود مشاهده کردید، راه‌های زیادی برای مبارزه با آن‌ها است که بسیاری از این راه‌ها غیر شیمیایی هستند.

شستن آلودگی‌ها

با استفاده از فشار آب و اسپری روی قسمت‌های آلوده گیاه می‌توان آفات را از آن دور کرد. حتی می‌توانید با انگشت یا یک پارچه نخی آن‌ها را پاک کنید. این بهترین و ساده‌ترین روش است.

فرو بردن گیاه در آب

اگر گیاه به قدری آلوده باشد که نتوان با اسپری اب آن‌ها را از بین برد، کل گیاه را باید در آب فرو برد تا شته‌ها از بین بروند. گیاه را برگردانید و کل برگ‌ها را داخل آب با دمای اتاق فرو ببرید.

استفاده از صابون دافع حشرات

صابون دافع حشرات متاسفانه به سادگی در بازار ایران پیدا نمی‌شود. می‌توانید با استفاده از مایع ظرفشویی این ماده را درست کنید. برای این‌کار باید یک قاشق چای‌خوری از مایع را با یک گالون آب مخلوط کرده و روی گیاه خود به خصوص زیر برگ‌ها اسپری کنید.

روغن چریش

روغن چریش از درخت چریش گرفته می‌شود و ارگانیک است. باید برای مصرف آن برای مبارزه با شته به برچسب روی بسته‌بندی دقت کرد. بعلاوه مزایای این روغن در دفع آفات، می‌توان به قدرت آن در مقابله با از بین بردن قارچ اشاره کرد. گیاه شما آن را جذب می‌کند و بدون اینکه به طور مستقیم با آفات سروکار داشته باشد آن‌ها را دفع خواهد کرد. روغن چریش یکی از موارد توصیه شده سازمان حفاظت از محیط زیست برای استفاده روی سبزیجات و گیاهان غذایی نیز هست.

استفاده از اسپری دست‌ساز خانگی

یک اسپری دست‌ساز همه‌کاره می‌تواند شما را در مقابله با شته کمک کند. برای درست کردن آن، باید یک بوته سیر، یک پیاز کوچک و یک قاشق چای‌خوری فلفل سیاه را با هم مخلوط کنید. یک چهارم لیوان به آن آب اضافه کنید و یک ساعت به آن استراحت بدهید. یک قاشق چای‌خوری مایع ظرفشویی به آن‌ها اضافه کنید. به خوبی مخلوط را هم بزنید. این مخلوط را می‌توانید به مدت یک هفته در یخچال هم نگهداری کنید.

استفاده از الکل اتانول

استفاده از الکل سفید البته با استفاده از آغشته کردن یک گوش‌پاک‌کن می‌تواند شما را به از بین بردن شته کمک کند.

راه‌های دیگری مانند از بین بردن و قطع کردن قسمت‌های آلوده گیاه یا استفاده از چسب حشره گیر نیز برای از بین بردن و مبارزه با شته وجود دارد.

باید گفت که باغبان ها در مجموع دارای مهارت های متنوعی هستند و تقریبا می توانند هر کاری را در زمینه خدمات باغبانی از جمله بازسازی و نگهداری باغ از جمله هرس، درخت کاری، چمن زنی ، گلکاری باغچه ، فرم دهی و مراقبت از چمن انجام دهند. استخدام یک باغبان همیشگی ، می تواند به کنترل مداوم و زیبا سازی باغ کمک کند.