شته گندم یکی از آفات مهم در مزارع گندم و جو می باشد. شته ها بر روی ریشه گیاه یا روی اندام هایی هوایی فعالیت می کنند. این حشرات معمولا به صورت مستقیم خسارت می زنند ولی گاهی می توانند ناقل برخی بیماری های ویروسی در گندم و جو باشند.
در منابع مختلف منشأ اصلی این آفت را حدود ایران، ترکستان و روسیه گزارش کرده اند. علت نام گذاری این حشره این است که اولین بار در سال ۱۹۰۰ میلادی از جنوب روسیه گزارش شده است. در سال ۱۹۷۸ در جنوب آفریقا مسأله ساز شد و چند سالی است که در قاره آمریکا گسترش یافته و باعث خسارت اقتصادی شده است.
این شته گندم به رنگ سبز یا متمایل به زرد بوده و در سطح پشتی شکم دارای نوار سبز تیره با چشمهای قرمز رنگ اسـت. طول بدن ۲.۳ ـ ۲ میلی متر و طول شاخکها کمی بیشتر از نصف طول بدن حشره و ۶ بندی اسـت. شاخکها تیره اند به استثنای سه بند قاعده ای که روشن تر میباشد . کورنیکولها به خوبی رشد کرده و ۱.۵ـ ۱ برابر طول دم است. دم شته ها مخروطی و کورنیکولها استوانه ای شکل است. شته ماده بالدار از نظر اندازه و شکل شبیه شته های بی بال است اما سر و سینه تیره تـر، کورنیکول و شاخکها کوتاهتر و طول آن سه چهارم طول بدن شته است. بالهای جلویی این شته از نظر رگ بندی کاملاَ مشخص است بدین معنی که رگ وسطی فقط یک مرتبه منشعب شـده و دو شاخه است. دو جفت مو در طرفین دم و یکی در پشت آن قرار دارد.
شته روسی، یکی از آفات مهم غلات است که با مکیدن شیره گیاهی باعث ضعف گیاه و کاهش عملکرد آن میشود.
مهمترین علامت خسارت آن ارغوانی شدن برگهای گندم و جو به صورت نواری است و جمعیت این شته با تنش خشکی افزایش مییابد.. این شته به آبوهوای سرد مقاوم است و قادر به زنده ماندن در دماهای پایین هوا میباشد. این شته همچنین قادر به زنده ماندن در بسیاری از زیستگاههای دیگر به دلیل توانایی مقاومت در برابر طیف گستردهای از درجه حرارتهاست. این شته ترجیح میدهند در مناطق خشک زمینی مانند دشت بی درخت (ساوانا) و علفزارها زندگی کند
این شته در فصول غیر زراعی بر روی گندم و جوهای خودرو و باریک برگ های دیگر به حیات خود ادامه می دهد و بر روی میزبان های ذکر شده به صورت جمعیت با کاهش رطوبت و افزایش درجه حرارت بیشتر می شود. در شرایط کرج حشره بالدار از حدود دهه سوم فروردین ماه از روی میزبان های غیر زراعی و خود رو به مزرعه منتقل شده و در اواخر فصل زراعی مجدداً بالدار ظاهر و بر روی میزبان های مزبور باز می گردند. پارازیستم این حشره به وسیله زنبور کارآیی لازم را دارد.
شرایط محیطی این حشره شرایط آب و هوایی گرم و خشک را می پسندد ولی قادر است در آب و هوای بارانی نیز ادامه بقا دهد. در صورت نامساعد بودن شرایط میزبانی این آفت یک باد برای انتشار آن به دیگر نقاط کافی است
اوره در افزایش جمعیت این شته موثر بوده و اگر در زمان شروع آلودگی بارندگی باشد، جمعیت این شته تا ۵۰ درصد کنترل خواهد شد.
میتوان با بررسی جمعیت شته و نظر کارشناس، سم کمتری مصرف کرد و چنانچه بارندگی نباشد و تراکم شته رو به افزایش باشد، در اسرع وقت باید سمپاشی انجام شود.
دشمنان طبیعی:
این حشره دارای دشمنان طبیعی متعددی است که نقش مهمی را در کنترل آفت دارند .
علمی از زنبور پارازیتوئید برای کنترل این حشره گزارش شده است. قارچ های Conidiobalus، Zoophthora و Dondra نیز اثر قابل توجهی در کنترل آفت دارند. قارچ Beovaria basiana بر روی باروری بی تأثیر است ولی باعث افزایش تلفات می شود.
شته روسی گندم میتواند بهصورت جنسی و غیرجنسی تولیدمثل کند.این شته بهطورکلی طی ۹ تا ۵۵ روز به بلوغ رسیده و شروع به تولیدمثل میکند. دما برای شروع تولیدمثل، تعیینکننده است. چرخه تولیدمثل معمولاً در دماهای ۱۵ تا ۲۱ درجه سانتیگراد تکمیل میشود. هر دمای کمتر از ۴ درجه سلسیوس، تولیدمثل را کاملاً متوقف خواهد کرد. در دمای مناسب، شته میتواند یک یا دو شفیره به ازای هر روز در یک ماه تولید کند. بههرحال، مادهها میتوانند تا چهار شفیره در یک روز تولید کنند.
کنترل شیمیایی شته گندم از طریق سموم زیر ممکن است اما قبل از هر نوع سم پاشی میبایست از یک گیاهپزشک با تجربه کمک بگیرید.
۱-اکسی دیمتون متیل EC25% ،۱.۵ لیتردر هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، ۱ نوبت
۲- دیمتوآت EC40%،۱.۵ لیتردر هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، ۱ نوبت
۳- پریمیکارپ WP50% ، ۰.۵-۱ کیلو گرم در هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، ۱ نوبت
۴- تیومتون EC25% ، ۱ لیتر در هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، ۱ نوبت
۵- مالاتیون EC75% ،۲.۵ لیتر در هکتار ، اوایل ظهور سنبله ها ، ۱ نوبت
مجموعه الو باغبون متشکل از متخصصین مجرب در زمینه درخت کاری، گل کاری، روف گاردن، طراحی و اجرای دیوار سبز، چمن زنی، طراحی و محوطه سازی باغچه، گلکاری باغچه و… چه در محل سکونت شما چه در محل کار شما و چه در فضای بیرونی، باغ، ویلا و…. فعالیت میکند.