در این مقاله از مجموعه الو باغبون با صفر تا صد پرورش و رشد و نگهداری گیاه فیکوس لیراتا در خانه آشنا خواهید شد. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
گیاه فیکوس لیراتا (Ficus Lyrata) از خانواده درختان فیکوس و از انواع جالب و زیبای آن میباشد که برگهای بزرگتری نسبت به سایر انواع فیکوس مانند فیکوس الاستیکا و فیکوس بنجامین دارد. نگهداری گیاه فیکوس لیراتا در منزل اگر به درستی و با رعایت شرایط محیطی گیاه انجام شود، منجر به سایز ۳ متری گیاه خواهد شد. این گیاه زیبا در محیط طبیعی این گیاه تا ارتفاع ۱۵ متر رشد میکند. هنگامی که این گیاه بالغ میشود و به سایز ایدهآل میرسد، به یک نقطه کانونی در منزل، محل کار یا اماکن عمومی تبدیل میشود.
این گیاه متعلق به نواحی غربی آفریقا است که جذابیت خاصی را به محیطهای نگهداری خود با برگهایی با فرمهای عجیبی که دارد میبخشد که هر کدام از آنها در سایزهای گوناگونی رشد میکنند. اسم دیگر این گیاه، فیدل لیف فیگ است که از شکل ویولون مانند برگهای آن گرفته شده است.
این نوع از فیکوس یک گیاه کند رشد است که نیاز به ۱۰ تا ۱۵ سال دارد تا به بلوغ کامل برسد. ولی بعد از گذشت ۳ یا ۴ سال از رشد به یک درختچه جذاب تزیینی آپارتمانی تبدیل میشود.
آشنایی اولیه با فیکوس لیراتا
دمای مناسب گیاه فیدل
نور مناسب فیکوس لیراتا
آبیاری صحیح فیکوس لیراتا
خاک مناسب فیکوس لیراتا
کوددهی و تغذیه فیدل
تعویض خاک و گلدان فیکوس لیراتا
تامین رطوبت گیاه فیدل
تکثیر فیکوس لیراتا
مشکلات و بیماریهای فیکوس لیراتا
همانطور که در تصویر میبینید برگهای این گیاه از سمت مرکز ساقه بیرون آمدهاند و یک رگه از مرکز به سمت لبههای برگ کشیده شده است. این برگها ظاهری براق و صیقلی دارند و تا ۳۰ سانتیمتر در طول و ۱۲ سانتیمتر یا بیشتر در پهنا رشد میکنند. ساقه و بدنه این گیاه کمی عجیب است و رشدی باریک و بلند دارد که این گیاه را به یک درختچه بوتهای تبدیل میکند.
نگهداری گیاه فیکوس لیراتا در گلخانه باعث میشود این گیاه رشد بهتری داشته باشد. به این دلیل که این گیاه نور زیاد را میپسندد. اگرچه این گیاه نور زیاد را برای رشد دوست دارد، امروزه از این گیاه در مکانهای راهرو دربهای ورودی، اتاق پذیرایی، کنار شومینه و سایر نقاط منزل و محیطهای کاری استفاده میشود. این گیاه در محیط طبیعی خود و در خارج از محیطهای رو بسته گلدهی و سپس میوه تولید میکند و این در محیطهای خانگی خیلی به ندرت رخ میدهد.
نگهداری گیاه فیکوس لیراتا کمی از نوع فیکوس الاستیکا سختتر است. از آنجایی که این گیاه نیاز به نور بیشتری دارد و حساسیتی دارد که منجر به ریزش برگهای آن میشود. نکته دیگر آبیاری بیش از حد است. همچنین، اجازه دادن به خشکی خاک بیش از حد همراه با رطوبت پایین دلیلی برای تغییر رنگ برگها به قهوهای و از دست رفتن زیبایی آنها میشود. کلاً با رعایت برخی از موارد نگهداری گیاه فیکوس لیراتا کار سختی نیست و برای همه ممکن است. البته در شهرهایی مانند تهران که محیط منازل معمولاً رطوبت کافی را برای گیاه ندارد، نگهداری گیاه مستلزم استفاده از تجهیزات و روشهای بالا بردن رطوبت است.
بهترین دما برای این گیاه دمایی بین ۱۵ تا ۲۴ درجه سانتیگراد است. و دمای محیط نباید پایین تر از ۱۲ درجه سانتیگراد برسد. اگر از این گیاه در محیط آپارتمان نگهداری میکنید، بهترین دما برای آن همان دمای معمول خانه است. دمای معمول خانه یعنی دمایی که خود شما در آن احساس راحتی کنید.
همانطور که گفته شد این گیاه نیاز به نور مناسب و روشن دارد. ولی نباید در مقابل نور مستقیم خورشید قرار داده شود. نور بیش از حد باعث بروز مشکلاتی نظیر خشکی برگها خواهد شد. قهوهای شدن و نقاط قهوهای روی برگهای فیدل ممکن است به دلیل نور بیش از حد محیط باشد. اگرچه مقدار کمی از نور صبحگاهی خورشید برای آن خوب است. برای نگهداری گیاه فیکوس لیراتا شما باید پرنورترین و روشنترین قسمت خانه را برای قرار دادن آن انتخب نمایید. کنار پنجرهای که نور به صورت فیلتر شده از پرده بگذرد و به گیاه برسد بهترین مکان برای قرار دادن آن محسوب میشود.
معمولاً پنجره جنوبی خانه برای این گیاه مناسب است. در این مکان گیاه شما میتواند حداقل ۶ تا ۸ ساعت نور مورد نیاز خود را دریافت نماید. هر هفته گلدان گیاه را بچرخانید تا به همه قسمتها نور برسد. این کار باعث زیباتر شدن برگسار و رشد مناسب آن خواهد شد.
در فصول رشد یعنی بهار و تابستان، هنگامی که به گیاه آب بدهید که سطح خاک گیاه کمی خشک شده باشد. و میزان آبیاری را در زمستان کاهش دهید. بدترین چیز برای این گیاه آبیاری بیش از حد است. به این دلیل که آبیاری کم به راحتی درست میشود ولی آبیاری بیش از حد منجر به آسیب رسیدن به گیاه خواهد شد. آبیاری بیش از حد و خیسی بیش از حد گیاه موجب بروز پوسیدگی خواهد شد. در برخی از مواقع برگهای گیاه شما ریزش پیدا خواهند کرد. آبی که استفاده میکنید باید هم دمای اتاق باشد. همچنین بهتر است آب را به مدت ۲۴ ساعت در دمای اتاق نگهداری کنید تا به گیاه شما استرس وارد نشود.
زمانبندی مشخصی را نمیتوان برای آبیاری فیکوس لیراتا عنوان کرد. شرایط نگهداری تمام گیاهان با یکدیگر متفاوت است. یعنی خاک، گلدان، دمای محیط و گردش هوا عواملی هستند که در زمان آبیاری تاثیرگذار هستند. اگر میخواهید گیاهی شاداب و سالم داشته باشید باید آبیاری و گردش هوای مناسبی را برای آن فراهم کنید.
برای نگهداری گیاه فیکوس لیراتا مخلوط خاک کوکوپیت، پیت ماس و پرلیت با زهکشی بالا لازم است. خاک مورد استفاده باید در حین اینکه رطوبت را تا حدودی حفظ میکند، زیاد خیس نماند. و مهم است که بتواند به سرعت خشک شود. یعنی بعد از آبیاری، آب اضافی به سرعت از کف گلدان خارج شود. دقت کنید در صورت انتخاب گلدان بسیار بزرگ هم با مشکل مواجه خواهید شد. در انتخاب گلدانی که سایز ریشه گیاه باشد دقت کنید.
این نوع از فیکوس مانند سایر گیاهان این خانواده نیاز به کود قوی ندارد. در فصول رشد گیاه در بهار و تابستان می توانید از یک کود رقیق مخصوص گیاهان آپارتمانی برای یکبار در ماه استفاده نمایید.
هنگامی که گیاه جوان و تازه است هر ساله بهار گلدان آن را تعویض نمایید. هنگامی که گیاه شما بالغ شد فقط در هر سال در فصل بهار خاک سطح رویی گلدان آن را تعویض نمایید. تعویض گلدانهای مکرر و بد موقع میتواند به گیاه استرس وارد کرده و باعث آسیب به آن شود.
رطوبت معمول اتاق برای گیاه کافی نیست. برای بالا بردن رطوبت مناسب نگهداری فیکوس لیراتا در خانه میتوانید از روشهای افزایش رطوبت استفاده کنید. دستگاه رطوبتساز یکی از روشهاست. استفاده از یک زیرگلدانی بزرگتر و ریختن آب و سنگریزه داخل آن هم میتواند مفید باشد. البته اگر گیاهان آپارتمانی زیادی دارید، قرار دادن دست جمعی آنها میتواند به تامین رطوبت گیاه کمک کند. ولی در زمستان اگر از وسایل گرمایشی استفاده میکنید رطوبت محل نگهداری گیاه را بالا تر ببرید. هرگز گیاه خود را در نزدیکی وسایل گرمایشی قرار ندهید. این کار باعث خشکی آن خواهد شد.
پیشنهاد میشود برای پرورش معمول این گیاه در محیطهای داخلی اقدام به تکثیر این گیاه نشود. چون کار بسیار سختی است. اگرچه ارزش امتحان کردن را دارد. اگر خواستید این کار را امتحان کنید، نیاز به این است که از طریق قلمه ساقه و بریدن ساقه این گیاه و قرار دادن آن در پودر هورمون رشد و کاشت در مخلوط خاک مناسب قلمه این کار را انجام دهید. هنگامی که اینکار را انجام دادید، نیاز به این است که کف گلدان گرما ببیند. اینکار درصد موفقیت شما را بالا خواهد برد.
هنگامی که برگی شروع به پژمردن و زرد شدن میکند بهتر است زودتر آن برگ را از گیاه جدا کنید. هرس کردن گیاه فیدل هم از بالای گیاه برای اینکه ارتفاع گیاه مناسب بماند انجام میگیرد. شما نیاز به این ندارید که شاخهها و برگهای این گیاه را ببرید و اجازه دهید گیاه رشد خود را داشته باشد.
برای نگهداری گیاه فیکوس لیراتا برای بالا بردن رطوبت گاهی لازم است برگها را غبار پاشی کرد. البته این کار باید با آب جوشانده انجام شود. همچنین با تمیز کردن برگها با یک تکه پنبه خیس میتوان برگ ها را تمیز کرد و گرد و خاک آنها را برای تنفس بهتر از بین برد. این کار به براق شدن برگها هم کمک میکند.
این به دلیل یکی از این عوامل است. هنگامی که گیاه رشد جدید دارد و برگهای جدید تولید میکند برگهای پایینی گیاه ریزش میکنند تا برگهای بالایی امکان رشد داشته باشند. اما یکی از دلایل ریزش غیر معمول برگها، کمبود آبیاری و رطوبت میتواند باشد. رنگ پریدگی برگها و خشک شدن آنها نیز در ابتدا دیده خواهد شد.
اگر به تازگی گیاه را خریداری کردهاید، یا گیاه را به نقطه دیگری منتقل نمودهاید، ممکن است گیاه شما دچار استرس و شوک شده باشد که میتواند باعث ریزش برگها شود. سرد شدن بیش از حد محل نگهداری گیاه هم ممکن است علت این موضوع باشد. شما باید علت دقیق را بررسی کرده و سریعاً ایراد را برطرف نمایید.
قهوهای شدن برگها و خشک شدن آنها
هنگام نگهداری گیاه فیکوس لیراتا همانطور که گفته شد باید رطوبت گیاه را در حد ذکر شده تامین کنید. رطوبت پایین یا خشکی هوای محل نگهداری گیاه ممکن است دلیل این مشکل باشد. یا شاید آبیاری گیاه را درست انجام ندادهاید. این مشکل با بالا بردن رطوبت سطح برگها و تنظیم آبیاری گیاه قابل رفع میباشد. برگهای خراب شده و خشک شده گیاه را نیز جدا کنید.
نرم شدن برگها و قهوهای شدن آنها
این مشکل بیشتر به دلیل آبیاری بیش از حد یا سرمای هوا و یا هردو مورد پیش میآید که منجر به از دست رفتن گیاه میشود. رطوبت و خیسی خاک اطراف ساقه و سوراخهای کف گلدان را بررسی کنید. اگر خاک گیاه بسیار خیس است اقدام به تعویض خاک نمایید. و خاک قدیمی را استفاده نکنید. گرمای محیط نگهداری گیاه فیکوس لیراتا را بالا ببرید و رطوبت اتاق را کمی کاهش دهید.
می توانید از خدمات باغبانی در الو باغبون استفاده کنید تا متخصصین ما با ابزار مورد نیاز شما در محل شما حضور یابند و خدماتی مانند تشخیص بیماری، کاشت انواع نهال و درخت، بیل زنی باغچه و پاکندی درختان، روف گاردن ، فرم دهی، آبیاری گیاه و باغچه، گلکاری باغچه و یا حتی کاشت و … را به شما ارائه دهند.