گیاهان ساکولنت به دلیل داشتن تنوع زیاد و آسان بودن پرورش و نگهداری از آن ها بسیار مورد توجه قرار گرفته اند .
نگهداری کراسولا اواتا یا گیاه یشم (Jade Plant) تقریباً در هر مکانی با نور معمول هم امکانپذیر است. این گیاه دارای شرایط مراقبت بسیار آسانی است. به همین دلیل یکی از گیاهان محبوب آپارتمانی تبدیل شده است. در واقع گیاه یشم نوعی ساکولنت از خانواده کراسولا است. و به خاکی با زهکشی مناسب و نور مستقیم و غیرمستقیم خورشید نیاز دارد. در مقابل آبیاری اندک تا حدی مقاوم است و دمای ۱۸ تا ۳۰ درجه سانتیگراد را میپسندد. کراسولا اواتا به نامهای گیاه یشم، گیاه شانس، گیاه پول و دوستی نامیده میشود. حتماً اگر تا به حال به باغهای فروش گل و گیاه رفتهاید، آن را دیدهاید. در ادامه با نحوه نگهداری گیاه یشم بیشتر آشنا خواهیم شد.
این ساکولنت شبیه به یک ساکولنت درختچه مانند کامپکت است. برگهای سبز براق این گیاه از ساقههای چوبی مانند آن بیرون میآیند. کراسولا اواتا از دسته گیاهان گلده محسوب میشود و گلهایی به رنگ سفید، صورتی و قرمز هم تولید میکند. البته در شرایط نگهداری در محیط آپارتمانی گلدهی به ندرت صورت میگیرد. گیاه یشم بومی نواحی جنوبی آفریقاست ولی در آسیا به سمبلی از خوش شانسی تبدیل شده است.
نور و دمای مناسب گیاه یشم
آبیاری صحیح و تغذیه کراسولا اواتا
خاک مناسب نگهداری کراسولا اواتا
تعویض گلدان گیاه یشم
تکثیر گیاه یشم
انواع کراسولا
مشکلات نگهداری گیاه یشم
برای نگهداری کراسولا اواتا نیاز به حداقل شش ساعت نور مستقیم در محیط خارج از خانه است. البته در گرمای شدید تابستان باید شرایط نیمه سایهای را برای گیاه فراهم کرد. در شرایط مراقبت از گیاه یشم در محیط آپارتمانی، میتوان برای تامین نور گیاه آن را در نزدیکی پنجره جنوبی خانه قرار داد تا بتواند نور خورشید را برای چهار تا شش ساعت در روز دریافت کند. این گیاه البته در مقابل نور کمتر هم مقاوم است. انواع واریگاته یا ابلق گیاه به راحتی در محیطهای با نور کمتر رشد خواهند کرد. اگر محیط خانه شما نور غیرمستقیم خورشید را دریافت میکند میتوانید از گیاه یشم در خانه خود مراقبت کنید.
کراسولا اواتا از دسته گیاهان استوایی است. بنابراین میتوان حدس زد که هوای گرم را دوست دارد. بهترین دما برای نگهداری گیاه یشم همانطور که گفته شد، دمای ۱۸ تا ۳۰ درجه سانتیگراد در روز و دمایی بین ۱۰ تا ۱۳ درجه سانتیگراد در شب است. اگر دمای محیط نگهداری کراسولا بیش از حد خنک شود، این گیاه حالت لهیدگی پیدا خواهد کرد. اگر با چنین حالتی مواجه شدید و بعد از تنظیم دمای محیط گیاه مشاهده کردید، برگی از آن سیاه شده است آن را از گیاه جدا کنید. مانند سایر ساکولنتها گیاه یشم در شرایط محیطی با نور شدید و بیش از حد دچار سوختگی خواهد شد. اگر نگهداری کراسولا اواتا را در داخل خانه انجام میدهید و میخواهید در تابستان آن را به خارج از خانه اننتقال دهید، باید به تدریج این کار انجام شود.
کراسولا اواتا مانند سایر ساکولنتها نیاز به آبیاری ناچیز دارد. آبیاری اندک و کمتر بهتر از آبیاری بیش از حد گیاه است. برای آبیاری کراسولا اواتا باید به اندازهای آبیاری انجام دهید تا از سوراخهای کف گلدان خارج شود. از طرف دیگر باید هنگامی آبیاری مجدد انجام شود که خاک کاملاً خشک شده باشد. اگر خاک آن مدت زیادی خیس بماند، دچار بیماری پوسیدگی ریشه خواهد شد و گیاه از بین میرود. پس این نکته را به یاد داشته باشید، تا وقتی خاک گیاه مرطوب است آبیاری انجام ندهید. اگر آب مورد نیاز گیاه تامین نشود، موجب پلاسیدگی و پژمردگی برگهای کراسولا خواهد شد، برگها ریزش کرده یا نقاطی روی آنها بوجود میآید. در تابستان هنگام رشد گیاه نیاز به آبیاری آن افزایش خواهد یافت. برای نگهداری کراسولا اواتا در زمستان هنگامی که فصل استراحت آن فرا میرسد، نیاز آبیاری کاهش مییابد. فقط در حدی باید آبیاری را انجام دهید که از چروکیدگی برگها جلوگیری شود.
آبیاری گیاه کراسولا اواتا معمولاً هر هفته یا دو هفته یکبار انجام میشود. البته که زمانبندی مشخصی نمیتوان برای آبیاری گیاهان مشخص کرد و زمان آبیاری آنها بسته به شرایط محیط مراقبت از آنها است. باید برای مدتی به دقت گیاه را در نظر گرفت. راههای زیادی برای پیدا کردن زمان مناسب برای آبیاری گیاه است. میتوانید با فرو بردن انگشت خود در خاک گیاه از کف گلدان و سطح خاک رطوبت آن را بسنجید. حتی میتوانید از برگهای گیاه نیز متوجه شوید که زمان آبیاری فرا رسیده یا خیر؟ وزن گلدان هم هنگام داشتن رطوبت سنگینتر است.
گیاه یشم در فصول رشد نیاز به کوددهی خواهد داشت. میتوانید با استفاده از کودهای مخصوص کاکتوس و ساکولنت هر دو ماه یکبار آن را تغذیه کنید. از نصف مقدار توصیه شده روی بستهبندی کود استفاده کنید. تغذیه باید در فصل بهار یا تابستان انجام شود.
برای نگهداری کراسولا اواتا میتوان از همان مخلوط خاک کاکتوس و ساکولنت استفاده کرد. اگر از خاکهای آماده استفاده نمیکنید، میتوانید خودتان دست بکار شوید. برای این کار میتوانید از سه قسمت ماسه یا سنگریزه و یک قسمت پیتماس و یک قسمت خاک معمولی استفاده کنید. زهکشی مناسب از عوامل مهم در شادابی و سلامتی گیاه محسوب میشود. باید مخلوط خاک استفاده شده برای گیاه به سرعت آب را از خود عبور داده و خشک شود. خیس ماندن خاک گیاه منجر به بروز بیماری پوسیدگی خواهد شد.
نیازی به تعویض گلدانهای مکرر کراسولا نیست. این گیاه عاشق این است که ریشههایش بتوانند گل فضای گلدان را بپوشاند. اگر میخواهید گیاه خود را تشویق به رشد بیشتر کنید، میتوانید یکسال در میان به تعویض گلدان بپردازید. بهترین زمان برای تعویض گلدان کراسولا در اوایل بهار قبل از شروع فصل رشد آن است. گیاه را از گلدان خارج کنید اگر مشاهده کردید که ریشههای گیاه هنوز تمام فضای گلدان قبلی را نپوشاندهاند فقط خاک گیاه را تازه کنید. اگر هم نیاز به تعویض خاک و گلدان بود، گلدانی با یک سایز بزرگتر برای آن انتخاب نمایید. اگر گلدان انتخابی شما بزرگتر باشد، خاک دیرتر خشک شده و به پوسیدگی گیاه میانجامد.
هنگام تعویض گلدان نیز باید بستر کاشت گیاه شما خشک باشد. به دقت گیاه را از گلدان خارج کرده و خاک اطراف ریشه آن را تمیز کنید. ریشههای نرم شده و پوسیده را جدا کنید. گیاه را در گلدان جدید قرار داده و خاک مناسب را برای آن فراهم کنید. به مدت یک هفته از آبیاری کراسولا اواتا بپرهیزید. سپس میتوانید نگهداری کراسولا اواتا را به روال قبلی انجام دهید.
رطوبت مناسب در خانه حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد است. که این میزان رطوبت برای نگهداری کراسولا اواتا بسیار مناسب است. گیاه یشم معمولاً در مقابل میزان رطوبت متفاوت محیط مقاوم است. ولی رطوبت بالای محیط میتواند برای گیاه مضر باشد. اگر محیط خانه شما دارای رطوبت بالایی است، گیاه خود را در نزدیکی وسایل گرمایشی یا تهویه هوا قرار دهید که محیط اطراف آنها کمی خشکتر است. یکی از عوامل مهم که در سلامت کراسولا موثر است، گردش هوای محیط نگهداری گیاه یشم است.
تکثیر و پرورش کراسولا اواتا بسیار آسان و از راههای مختلف ممکن است. این گیاه را میتوان از طریق قلمه ساقه، برگ و کاشت بذر تکثیر کرد. روش تکثیر تقریباً مانند سایر ساکولنتهاست.
اگر میخواهید گیاه یشم خود را از طریق قلمه ساقه آن تکثیر کنید، یک ساقه سالم و مناسب گیاه را که حداقل ۸ تا ۱۰ سانتیمتر ارتفاع دارد انتخاب کنید. با استفاده از یک جسم تیز و تمیز ساقه را ببرید. برای چند روز باید اجازه دهید محل بریدگی قلمه خشک شود. این ممکن است یک تا دو هفته زمان نیاز داشته باشد. میتوانید برای تقویت ریشهدهی قلمه آن را به پودر هورمون ریشهزایی آغشته کنید. ولی بدون آن هم امکانپذیر است. سپس ساقه را در مخلوط خاکی مناسب که مخلوطی از یک قسمت خاک کاکتوس و ساکولنت و یک قسمت پرلیت است بکارید. آبیاری را به صورت اندک انجام دهید تا اولین نشانههای رشد نمایان شوند. سپس میتوانید نگهداری کراسولا اواتا جدید خود را به صورت گذشته از سر بگیرید.
گیاه یشم را از طریق برگ هم میتوان تکثیر کرد. ولی در این روش زمان بیشتری برای داشتن یک گیاه کامل نیاز است. با دقت یک برگ سالم از گیاه خود را انتخاب کنید. تمام کاری که باید انجام دهید این است که برگ را روی بستر مناسبی از خاک قرار دهید. خاک را کمی مرطوب نگهداری کنید تا ریشهها پدیدار شوند. این کار تقریباً دو ماه زمان نیاز خواهد داشت. بعد از مشاهده رشد در ریشهها، پیدایش گیاه کوچکی از قسمت انتهای برگ را شاهد خواهید بود. بعد از رسیدن به سایز مناسب خواهید توانست گیاه کوچک خود را به گلدانی مناسب انتقال دهید.
کاشت بذر کراسولا اواتا به ندرت در خانه قابل انجام است. و این کار زمان زیادی لازم خواهد داشت. معمولاً این گیاه را از روشهای قبل تکثیر میکنند. ولی برای کاشت بذر میتوانید، بذرها را روی سطح بستری مناسب از خاک ریخته و خاک را مرطوب نگهداری کنید. با پوشاندن گلدان بذرها با پلاستیک شفاف میتوانید محیط گلخانهای برای آنها فراهم کنید. البته پلاستیک باید دارای چند سوراخ ریز باشد. هنگامی که مشاهده کردید گیاهان کوچک شما دارای چند برگ شدهاند میتوانید آنها را در گلدانهای جداگانه بکارید. گلدان هم باید دارای سوراخ زهکش مناسب باشد. در این صورت میتوانید نگهداری کراسولا اواتا خود را به روال قبل انجام دهید.
اگرچه گستردگی گیاه کراسولا اواتا در بازار عمومی اندک است، این گیاه دارای انواع مختلفی است که در ادامه به برخی از آنها اشاره میکنیم.
این نوع از کراسولا اواتا جذاب در دهه ۱۹۶۰ در کالیفرنیا کشف شد. این گیاه دارای برگهای بسیار زیبا و مخلوطی از رنگهای قرمز، زرد، نارنجی و سبز بسته به نور دریافتی آن است. نگهداری کراسولا اواتا سانست شبیه به سایر انواع این گیاه است.
کراسولا اواتا تریکالر یک نوع از اواتا با رنگ برگهای زیبای سبز و سفید رنگ است. نور بیشتر موجب تغییر رنگ لبه برگها به قرمز خواهد شد. این گیاه هم همانند سایر انواع گیاه یشم نگهداری میشود.
این گیاه یشم نیز بسیار زیبا است و دارای رنگ قرمز روشن در انتهای برگهاست.
برگهای هابیت حالت بیضی شکل و کرو دارند. نگهداری کراسولا اواتا هابیت نیز مانند انواع دیگر گیاه است.
یکی از انواع هایبرید این گیاه است که دارای برگهای کرو به رنگ آبی- طوسی است. این گیاه دارای ساقههای بیشتری نیز است که گیاهی مناسب برای پرورش به شکل بونسای محسوب خواهد شد.
معمولاً نگهداری کراسولا اواتا با مشکل خاصی روبرو نخواهد بود. معمولاً مشکلاتی که برای گیاه پیش خواهد آمد مربوط به آبیاری بیش از حد یا کاستی در شرایط نگهداری گیاه است.
باکتری نرمی ریشه به دلیل یک نوع باکتری به نام Erwinia است. هنگام دچار شدن گیاه به این باکتری، میتواند به سرعت تمام گیاه را در بر بگیرد و منجر به از بین رفتن آن شود. باید به سرعت وارد عمل شد و قسمت آلوده گیاه را از آن جدا کرد. با استفاده از یک جسم تیز و تمیز باید این کار را انجام دهید. اگر به موقع این کار را انجام دهید، میتوانید گیاه خود را نجات دهید.
کپک پودری به شکل نقاطی سفید رنگ روی برگهای گیاه نمایان خواهد شد. این بیماری میتواند به سرعت گسترش پیدا کند. برای جلوگیری از درگیر شدن گیاه خود به این مشکل گردش هوای مناسب برای آن فراهم کنید. هنگام آبیاری گیاه یشم از ریختن آب روی برگهای آن خودداری نمایید. و اجازه دهید بین دو آبیاری خاک گیاه به طور کامل خشک شود.
ار دیگر مواردی که ممکن است در نگهداری کراسولا اواتا با آن مواجه شوید، وجود حلقههای سیاه رنگ در زیر برگهاست. این بیماری به دلیل وجود ویروس است و راهی برای درمان آن نیست. میتوانید قسمتهای آلوده را جدا کنید و گیاه خود را در یک گلدان با خاک تازه بکارید.
یکی از آفات معمول در نگهداری کراسولا اواتا هجوم شپشک آردآلود به گیاه است. در موارد شدید این آفت میتواند گیاه را به طور کلی نابود کند. تغذیه این آفت از برگ گیاه باعث چروکیده شدن آن خواهد شد. میتوانید با تمیز کردن فیزیکی آلودگیها به بازگشت سلامتی گیاه کمک کنید.
یکی از آفاتی که ممکن است در نگهداری کراسولا اواتا با آن مواجه شویم کنه قرمز است. این آفت میتواند خسارت جبران ناپذیری را به گیاه وارد میکند.
کراسولا اواتا همانند بسیاری از ساکولنتها در شرایط تابش شدید نور خورشید دچار سوختگی خواهد شد. تغییرات دمایی یا کمبود آبیاری نیز میتواند به بوجود آمدن این مشکل بیانجامد.
یکی از مواردی که ممکن است در نگهداری کراسولا اواتا با آن روبرو شوید زرد شدن برگ گیاه است. شایعترین دلیل زرد شدن برگ گیاه یشم به علت ازدیاد آبیاری است. همانطور که قبلاً اشاره شد، در بین دو آبیاری باید خاک گیاه به طور کامل خشک شده باشد. این گیاه آب را در اندام خود ذخیره میکند. اگر هم آبیاری بیش از حد باید ممکن است به ترکیدگی برگ نیز منجر شود.
اگر مشاهده کردید گیاه شما از قسمت پایین سیاه میشود، ممکن است به دلیل ازدیاد در آبیاری و پوسیدگی ریشه باشد. اگر نقاطی سیاه رنگ روی برگ گیاه مشاهده کردید یه دلیل بالا بودن رطوبت محیط نگهداری کراسولا اواتا است. حلقههای سیاه رنگ نیز همانطور که گفته شد به دلیل وجود ویروس میباشد.
محتملترین علت افتادگی برگ گیاه یشم، آبیاری بیش از حد است. در زمستان، این گیاه نیاز به آبیاری کمتری خواهد داشت. زیرا فصل استراحت آن است. در تابستان و بهار آب بیشتری نیاز است. ولی باید در بین دو آبیاری خاک به طور کامل خشک شده باشد. اگر مشاهده کردید برگهای گیاه شما به سمت پایین خم شدهاند، آبیاری گیاه خود را بررسی کنید. و از باز بودن سوراخ کف گلدان اطمینان حاصل نمایید.
کراسولا اواتا به دلایل مختلفی ممکن است برگهایش را از دست بدهد. اگر گیاه را بیش از حد آبیاری کنید برگها زرد شده و میریزند. اگر گیاه را کمتر از حد نیز آبیاری کنید، برگها چروکیده شده و ریزش پیدا خواهند کرد. کمبود نیتروژن در خاک گیاه نیز باعث ریزش برگها خواهد شد.
می توانید از خدمات باغبانی در الو باغبون استفاده کنید تا متخصصین ما با ابزار مورد نیاز شما در محل شما حضور یابند و خدماتی مانند تشخیص بیماری، کاشت انواع نهال و درخت، گل کاری، فرم دهی، آبیاری گیاه و باغچه، گلکاری باغچه و یا حتی کاشت و … را به شما ارائه دهند.