گیاه فیکوس الاستیکا (معروف به گیاه لاستیکی، درخت لاستیکی، گیاه درختی لاستیک) به دلیل برگهای واکسی و ظاهر بزرگ آن یکی از گیاهان آپارتمانی محبوب است. این گیاه بخاطر داشتن برگهای بزرگ و زیبا دکوراسیون هر خانه ای را تکمیل میکند.

اگر به دنبال یک گیاه آپارتمانی مناسب و زیبا می‌گردید، یکی از بهترین گزینه‌ها برای انتخاب فیکوس الاستیکا (Rubber Plant) است. که به نام درختچه لاستیکی هندی هم شناخته می‌شود. نگهداری فیکوس الاستیکا بسیار آسان است و از این رو یک گیاه آپارتمانی فوقالعاده برای علاقه‌مندان تازه کار محسوب می‌شود. فیکوس الاستیکا یکی از گونه‌های معروف و معمول در میان خانواده فیکوس‌ها است. نگهداری این گیاه مستلزم فراهم کردن محیطی مرطوب ولی با زه‌کشی بالای خاک و گردش هوای مناسب است. نور متوسط و نیمه سایه نیز از دیگر عوامل تاثیرگذار در رشد آن به حساب می‌آیند.

در این مطلب می‌خوانیم:

نور مناسب فیکوس الاستیکا

نگهداری فیکوس خارج از خانه

دمای مناسب نگهداری فیکوس

آبیاری اصولی فیکوس الاستیکا

تغذیه و کود مناسب فیکوس

خاک و گلدان فیکوس الاستیکا

رطوبت مورد نیاز الاستیکا

بیماری ها و مشکلات گیاه فیکوس الاستیکا

انواع گیاه فیکوس الاستیکا

نور مناسب نگهداری فیکوس الاستیکا (Ficus Elastica)

این گیاه در مکان‌هایی با نور مناسب و کامل تا نیمه سایه قابل نگهداری است. هنگامی که درباره نور مناسب و کافی برای رشد مناسب گیاه صحبت می‌کنیم، اینکه گیاه خود را در چه مکانی قرار دهید بستگی به نوع آن خواهد داشت. گونه با برگ‌های سبز تیره فیکوس الاستیکا نسبت به انواع واریگاته و ابلق این گیاه نیاز نوری کمتری دارند. برای نگهداری و شفافیت هرچه بیشتر رنگ برگ‌ها، فیکوس الاستیکا ابلق خود را در مکانی باید قرار دهیم که نور غیرمستقیم و کامل را دریافت کند. در غیر اینصورت رنگ برگ‌های خود را بتدریج از دست خواهد داد.

انواع سبز این گیاه را در مکان‌های مختلفی از منزل با نور متوسط می‌توان نگهداری کرد. اگرچه این گیاه می‌تواند در محیط با نور به مراتب کمتر هم زندگی کند. در هر صورت هر دو نوع ابلق و سبز فیکوس را نباید در مکان‌هایی با نور مستقیم خورشید قرار داد. زیرا تابش مستقیم نور خورشید منجر به آفتاب سوختگی برگ‌ها خواهد شد. اگر نگهداری فیکوس الاستیکا در محیط‌هایی با نور بسیار کم انجام شود، این گیاه رشدی علفی خواهد داشت. برای اصلاح این مشکل باید گیاه را به مکانی انتقال داد تا نور بیشتری دریافت کند.

نگهداری فیکوس الاستیکا در محیط خارج از خانه

اگر تصمیم گرفته‌اید شرایط محیطی گیاه خود را برای مدتی تغییر دهید، هنگام بهار و وقتی هوا گرم می‌شود، می‌توانید فیکوس خود را به محیط بیرونی در مکانی که نیمه سایه باشد و با نور فیلتر شده منتقل نمائید. ریزش برگ فیکوس الاستیکا یکی از موارد معمول برای گیاهانی است که در مکان‌های تاریک و با گردش هوای شدید اتفاق می‌افتد. هنگام نگهداری فیکوس الاستیکا در منزل، از قرار دادن گیاه در نزدیکی پنجره‎‌های بزرگ، دستگاه‌های سرما ساز یا در معرض باد خودداری کنید. هنگام نگهداری گیاه هم در محیط خارجی از قرار دادن آن در مکان‌های سرد و با سایه کامل که نور کمی به گیاه می‌رسد خودداری نمائید. اگر ریزش برگ گیاه اتفاق افتاد، کوددهی به آن را متوقف کنید تا ریزش برگ‌ها متوقف شود و گیاه را به محیطی گرم و روشن‌تر انتقال دهید.

دمای مناسب نگهداری فیکوس الاستیکا

برای نگهداری این گیاه نیاز به محیطی مرطوب و با دمای بین ۱۰ تا ۲۹ درجه سانتی‌گراد نیاز است. دمای معمول اتاق برای این گیاه مناسب است. به یاد داشته باشید، فیکوس بومی نواحی استوایی است. برای داشتن گیاهی شاداب و با رشد مناسب، دقت داشته باشید همان دمای هوایی که برای خود شما در محیط منزل مطبوع است، برای گیاه شما نیز مناسب می‌باشد. اگر گیاه خود را خارج از محیط منزل نگهداری می‌کنید، حتماً قبل از سرد شدن و فرا رسیدن زمستان آن را به داخل منزل خود منتقل نمائید تا از یخ زدگی و سرمازدگی آن جلوگیری کنید.

آبیاری مناسب گیاه فیکوس الاستیکا

نگهداری فیکوس الاستیکا نیازمند رطوبت زیاد است. در طول فصول رشد، آبیاری گیاه را به طور منظم با آب هم دمای اتاق انجام دهید. برای آبیاری، آب را در دمای اتاق قرار دهید تا کلر آن از بین برود و دمای آن مطلوب شود تا از شوک‌های ناشی از آب خنک به ریشه‌های گیاه جلوگیری شود. میزان آبیاری را در زمستان کاهش دهید. و خاک آن را مرطوب نگه دارید. ولی مراقب باشید که گیاه را بیش از حد آبیاری نکنید.

می‌توانید با بررسی خاک گیاه با انگشت خود از زمان آبیاری گیاه اطمینان پیدا کنید. اگر تا چند سانتی‌متر از خاک خشک شده بود می‌توانید آبیاری را انجام دهید تا آب اضافی از سوراخ‌های زیرگلدانی بیرون بیاید و آب زیرگلدانی را تخلیه نمائید. در طول فصول رشد یعنی از بهار تا اواخر تابستان معمولاً می‌توان به صورت هفتگی فیکوس را آبیاری کرد. و در زمستان معمولاً این زمان به دو هفته یکبار تقلیل پیدا خواهد کرد.

زرد شدن برگ فیکوس الاستیکا معمولاً به علت افراط در آبیاری گیاه است. یکی از تصورات غلط در بین افراد این است که زرد شدن برگ گیاه نشان دهنده آبیاری کم است. اگر برگ‌ها شروع به زرد شدن کردند، چروکیده شدند یا ریزش داشتند، آبیاری و کوددهی به گیاه را متوقف کرده تا ریزش برگ‌ها و زرد شدن ان متوقف شود. البته آبیاری کمتر از نیاز گیاه هم موجب زردی برگ خواهد شد، هرگز اجازه خشکی مفرط خاک گیاه را ندهید.

کوددهی و تقویت فیکوس الاستیکا

هنگامی که درباره کوددهی گیاه صحبت می‌کنیم، فیکوس الاستیکا جز گیاهان آپارتمانی نیست که نیاز زیادی به کوددهی داشته باشد. ولی هنگام نگهداری فیکوس الاستیکا یک برنامه منظم برای تغذیه آن در طول فصول رشد می‌تواند به گیاه در رویش برگ‌های بزرگ، شاداب و سالم کمک کند. همانطور که قبلاً نیز گفته شد، فصول رشد این گیاه بهار و تابستان است. هنگام فرا رسیدن فصل سرما، فیکوس به دوره استراحت و رکود خود خواهد رفت و رشد اندکی خواهد داشت. پس در این فصول باید هرگونه کوددهی را متوقف کنید.

در طول فصول رشد، می‌توانید با استفاده از کودهای مخصوص گیاهان آپارتمانی به میزان نصف مقدار توصیه شده روی بسته‌بندی گیاه خود را به صورت ماهانه آبیاری کنید. دقت کنید کوددهی گیاه باعث رسوب نمک در خاک گیاه خواهد شد، بنابراین شما باید هر چند مدت یکبار خاک گیاه را طوری آبیاری کنید تا شسته شده و نمک‌های رسوب کرده از آن بیرون آید.

تعویض خاک و گلدان فیکوس الاستیکا

گیاه فیکوس الاستیکا می‌تواند در بسیاری از انواع خاک با زهکشی مناسب زندگی کند. اگر نگهداری فیکوس الاستیکا را در گلدان انجام می‌دهید، از خاک‌های سبک استفاده کنید. مخلوط خاک‌های معمولی مخصوص گیاهان آپارتمانی به همراه ماسه یا پرلیت می‌تواند گزینه مناسبی برای فیکوس باشد. خاک گیاه باید بتواند آب را از خود عبور دهد و خیس ماندن مدت زیاد آن باعث بروز بیماری‌های پوسیدگی ریشه گیاه خواهد شد.

فیکوس الاستیکا می‌تواند در گلدان با سایز ۳ برای سال‌ها زندگی کند و نیازی به تعویض گلدان آن نباشد. اگر گیاهی را تازه خریداری کرده و می‌خواهید گلدان آن را تعویض کنید، گلدان خیلی بزرگ‌تر نسبت به حجم گیاه خود در نظر نگیرید. گلدان بزرگ‌تر باعث خیس ماندن بیشتر خاک و در نتیجه پوسیدگی ریشه‌ها خواهد شد. جنس گلدان مورد استفاده هم نقش مهمی در سلامت گیاه خواهد داشت. بهتر است از گلدان‌های سفالی استفاده کنید، زیرا آب تبخیر در این گلدان‌ها سرعت بیشتری پیدا خواهد کرد. سوراخ‌های کف گلدان نیز بسیار مهم هستند و نقش اساسی در خارج شدن آب اضافی گلدان ایفا می‌کنند.

بسیاری از گلدان‌های دکوراتیو برای نگهداری فیکوس الاستیکا استفاده می‌کنند که سوراخی برای خارج شدن آب اضافی ندارد و باعث بروز بیماری پوسیدگی ریشه خواهد شد. اگر اندازه گیاه شما بزرگ تر از حجم گلدان آن شد یا ریشه‌های آن از سوراخهای کف گلدان بیرون آمدند، می‌توانید گلدان گیاه خود را در فصل بهار با گلدان با یک سایز بزرگ‌تر تعویض کنید.

رطوبت مورد نیاز فیکوس الاستیکا

در محیط طبیعی زندگی، فیکوس الاستیکا در مناطقی با رطوبت ثابت رشد می‌کند. بنابراین برای نگهداری فیکوس الاستیکا و داشتن گیاهی سالم و جهت جلوگیری از بروز بیماری، باید محیط نگهداری آن را شبیه به محیط اصلی زندگی آن در نظر بگیریم. دقت داشته باشید هرگز گیاه فیکوس خود را در مکانی با هوای خشک و یا نزدیک به وسایل گرمایشی یا هوا سازها نگهدرای نکنید.

برای تامین رطوبت گیاه خود می‌توانید از یک اسپری آب استفاده کرده و برگ‌های گیاه خود را در طول هفته چند بار غبارپاشی کنید. هرگز اسپری کردن آب را زیاد انجام ندهید، اگر هر روز این کار انجام شود می‌تواند باعث بروز بیماری‌های قارچی برای گیاه شود. در روش دیگر می‌توانید یک زیرگلدانی بزرگ‌تر از قطر گلدان گیاه در نظر گرفته و داخل آن را سنگ‌های درشت بریزید، طوری داخل آن آب بریزید که با کف گلدان در تماس نباشد. این کار به تامین رطوبت مورد نیاز گیاه کمک خواهد کرد. همچنین اگر از گیاهان آپارتمانی دیگر داخل منزل خود نگهداری می‌کنید می‌توانید فیکوس الاستیکا خود را کنار آنها قرار دهید تا بتواند رطوبت مورد نیاز خود را از گیاهان اطراف خود تامین کند.

بیماری‌ها و آفات فیکوس الاستیکا

هنگام نگهداری فیکوس الاستیکا معمولاً با بیماری یا مشکلی مواجه نمی‌شوید. محتمل‌ترین و بزرگترین مشکلی که ممکن است با آن مواجه شوید، بیماری پوسیدگی ریشه است که به دلیل آبیاری بیش از حد و خیس بودن خاک برای مدت طولانی به دلیل سنگینی خاک، عدم زهکشی مناسب و بزرگ بودن گلدان آن بوجود می‌آید. پوسیدگی معمولاً با تغییر رنگ برگ‌ها و ساقه به سیاه و ریزش برگ‌ها نشان داده خواهد شد. در پوسیدگی‌های شدید، معمولاً به سختی می‌شود گیاه را نجات داد.

برخی از آفات ممکن است در نگهداری این گیاه در منزل به فیکوس الاستیکا شما هجوم آورند.

کنه قرمز

بررسی و مشاهده این آفت بسیار آسان است و می‌توانید آنها را روی برگ‌های گیاهان خود مشاهده کنید. عنکبوت قرمز شیره گیاه را می‌مکد و در نهایت گیاه را به طور کامل نابود خواهد کرد.

شپشک آردآلود

شپشک نیز به مکیدن شیره گیاه ادامه می‌دهد و ظاهری کرکی مانند دارد که روی ساقه و برگ‌ها قابل مشاهده است. در نهایت می‌تواند منجر به از بین رفتن کامل گیاه شود.

برای درمان و از بین بردن این آفات که علامت آنها ممکن است وجود نقاطی روی برگ‌ها باشد، باید به سرعت وارد عمل شد و در صورت مشاهده هر یک از این آفات با از بین بردن فیزیکی آنها به پاک کردن گیاه با استفاده از مایع رقیق آب و صابون اقدام کرد. هر دو سمت برگ گیاه را حتماً تمیز نمائید.

تمیز کردن برگ‌های فیکوس الاستیکا

در نگهداری فیکوس الاستیکا با غبار پاشی برگ‌ها در هفته معمولاً آنها تمیز خواهند ماند. ولی تمیز بودن آن‌ها باعث شادابی، درخشش و براق شدن آنها خواهد بود که به زیبایی بخشیدن به فیکوس الاستیکا شما کمک خواهد کرد. کاکتوس ایران هرگز استفاده از تمیزکننده‌های رایج در بازار را پیشنهاد نمی‌دهد و بهترین راه تمیز کردن برگ‌ها معمولاً استفاده از یک پارچه تمیز نخی و آب جوشیده و سرد شده است.

گوناگونی گیاه فیکوس الاستیکا

فیکوس الاستیکا یکی از گونه‌های گیاه فیکوس است که دارای ۹۰۰ نوع مختلف درختچه، ساقه‌ای، بوته‌ای و روش‌های گوناگون نگهداری است. همه انواع مختلف فیکوس الاستیکا دارای برگ‌های سبز هستند. بدلیل محبوبیت این گیاه و نگهداری آسان آن امروزه مورد توجه بسیاری از علاقه‌مندان قرار گرفته است. نوع استاندارد فیکوس الاستیکا سبز تیره و یکدست است ولی پرورش دهندگان این گیاه را با رنگ مختلف برگ‌ها پرورش داده‌اند که به برخی از گونه‌ها اشاره می‌کنیم:

Decora

دارای برگ با رنگ سبز تیره با رگ‌برگ سفید است

Rubra

دارای برگ با رنگ سبز تیره با رگ‌برگ قرمز است

Tricolor

دارای برگ با رنگ سبز و لکه‌های صورتی و کرم است

Robusta

دارای برگ بزرگ و با رنگ سبز است که تا ۴۵ سانتی‌متر رشد می‌کند.

Doescheri

دارای برگ ابلق با رنگ های طوسی، کرم با رگ برگ صورتی است

Variegata

دارای برگ‌های کوچک‌تر و ابلق و با رنگ زرد و سبز است

Foliis Aureo-Marginata

دارای برگ با لبه‌های طلایی است

نگهداری فیکوس الاستیکاهای اشاره شده همگی مشابه به هم است و در انواعی که در برگ‌ها رنگ دیگری غیر از سبز دارند نور محیطی غیرمستقیم بیشتری نیاز است.

می توانید از خدمات باغبانی در الو باغبون استفاده کنید تا متخصصین ما با ابزار مورد نیاز شما در محل شما حضور یابند و خدماتی مانند تشخیص بیماری، درخت کاری، گل کاری، کنترل علف هرز ، کاشت انواع نهال و درخت، بیل زنی باغچه و پاکندی درختان، روف گاردن ، فرم دهی، آبیاری قطره ای، گلکاری باغچه و یا حتی کاشت و … را به شما ارائه دهند.