باغبانی دانش بررسی و پژوهش در میوه‌ شناسی ، سبزی شناسی ، گل‌ شناسی ، فضای سبز پارک‌ ها و بوستان‌ ها و محیط زیست و همچنین استفاده از محصولات باغبانی در صنایع غذایی است. در واقع امور باغبانی عبارت است از علم کاشت و پرورش گیاهان زینتی و دارویی و درختان میوه و طراحی فضای سبز. با پیشرفت شهرنشینی توجه به کاشت گیاهان زینتی در شهرها به عنوان زیبایی آن ضروری به نظر می‌ رسد.

خدمات باغبانی بهار از آن جهت اهمیت دارد که این فصل را می توان به جرات، آغاز تولد و حیات مجدد طبیعت خواند چرا که در این موقع از سال، زمین مرده به طور ناگهانی به زندگی باز می گردد و علایم زیبایی از زندگی را نیز با خود به ارمغان می آورد.

گیاهانی با رنگ های بسیار متنوع که قادر به ارضای هر سلیقه ای هستند، از مشخصات بارز این فصل به شمار می روند. رنگ های روشن و شادابی که بیشتر رنگ های این فصل را شامل می گردند، می توانند در وجود بیننده، طنین شادمانی و نشاط را به ارمغان می آورند.

در این فصل حتی رنگ برگ ها نیز به علت تازگی و بافت ظریفشان نسبت به دیگر فصل های سال که بافت آن ها، ضخیم تر می شود، دارای درخشش بیشتری بوده و به بیننده انرژی افزون تر می بخشد.

کاشت گیاهان در بهار

بهار، به طور ذاتی، زیبایی خاص خود را دارد. اما می توان با کمی تدبیر و دوراندیشی و انتخاب درست گیاهان، منظره ی رنگین باغچه را برای مدت زمان بیشتری همچنان شاداب و سرزنده نگاه داشت.
استفاده از گیاهان چند ساله ی رنگی همچون پامچال های زرد رنگ و شقایق های نعمان آبی رنگ، امکان می دهد تا منظره ی باغچه تان را به مدت بیشتری به صورت جذاب حفظ کنید. البته اغلب گیاهان چند ساله دارای عمر گل دهی کوتاهی بوده و گل هایشان خیلی زودتر از گیاهان یک ساله دچار پژمردگی می شود، لذا باید در بین آن ها از وجود گیاهان یک ساله ی گلدار نیز استفاده کرد تا زیبایی باغچه تداوم بیشتری یابد.

گیاهانی همچون شقایق ها که خیلی زود پژمرده می شوند را باید در انتهای بسترها و در بین سایر گیاهان باغچه کاشت. زیرا هنگامی که شروع به پژمردگی می کنند، در بین سایر گیاهان باغچه مخفی شده و از زیبایی نمای باغچه کاسته نگردد.

به طور کلی، گیاهان چند ساله در بهار به استثنای جمع آوری شاخ و برگ پوسیده و پیرایش ظاهری نیاز به مراقبت خاصی ندارند. وجین کردن و مالچ پاشی زمین را قبل از اینکه علف های هرز بیش از حد بزرگ شوند، انجام دهید. زیرا با کندن و از بین بردن آن ها، به گیاهان باغچه نیز آسیب فراوان وارد می شود.

در بهار بسیاری از گیاهانی که در باغچه ظاهر می شوند، حالتی جنگلی داشته و پس از اینکه درختان برگ دار شده و از رسیدن نور به آن ها جلوگیری کنند، پژمرده می شوند. از این رو، در پای درختانی که سایه ی سنگینی ایجاد می کنند، بهتر است از گیاهانی همچون شقایق ها استفاده شود، چون شکوفایی گل های آن ها قبل از رشد کامل برگ درختان است. اصولا در چنین مکان هایی نمی توان از گیاهان دیرگل استفاده کرد زیرا زمانی که شروع به گل دهی می کنند، هم زمان با برگ دار شدن درختان بوده و چون از نور کافی برخوردار نمی شوند، خیلی زود پژمرده شده و از بین می روند.

گل های پیازی

بهار فصل مناسبی برای کاشت و پرورش گل های پیازی به شمار می رود. می توان از گل های پیازی به زعفران ها، نرگس ها،لاله ها، سنبل ها، زنبق ها، گل برف ها و تریولوم ها اشاره نمود. اغلب این گل ها، بسیار مقاوم بوده و با سرماهای دیررس بهاره دچار آسیب نمی شوند. می توان از آن ها هم در بسترهای کاشت استفاده کرد و هم با کاشت در گلدان، باعث زیبایی بیشتر محیط باغچه و خانه گردید. هنگام کاشت مراقب باشید نوک پیاز رو به بالا باشد.

گیاهان چند ساله

در طول سال، شاهد حضور گل های چند ساله ی زیادی در باغچه هستید و اکنون شاهد شکوفایی آن ها خواهید بود. خربق ها نیز همچون گل های پامچال در چنین روزهایی شروع به گل دهی می کنند. اما باید مراقب بود زیرا یا بلندتر شدن طول روز و گرم شدن هوا، احتمال دارد دچار آسیب شوند. بنابراین، بهتر است آن ها را در مکانی نزدیک به دیوار قرار دهید تا مقداری از طول روز را در سایه قرار گیرند و همچون سایر گیاهان چند ساله ی علفی شروع به گلدهی کنند.

گل هایی همچون شب بوهای زرد رنگ و شقایق نعمان را که دارای دامنه ی رنگی گسترده ای از زرد، صورتی و آبی ملایم تا سفید هستند را می توان به طور موقت در زیر درختان خزان دار و بوته ها کاشت.

بوته ها

بسیاری از گیاهان بوته ای، جز گیاهان زود گل به شمار می روند. گل صد تومانی، آزالیا، ماگنولیا، آندرومدا، کاملیاها و بسیاری دیگر، سازندگان رنگ های زیبای بهاری هستند. در این میان بوته ی اسپیره را می توان زود گل دهنده ترین بوته ها نام برد که با تولید گل های کاملا سفید برای مدت طولانی، محیط پیرامون خود را زیبا می سازد.

ماگنولیا نیز یکی دیگر از گل های جذاب این گروه است که با گل های ستاره ای شکل و لطیف خود و با رنگ های سفید براق و مایل به صورتی، باعث زیبایی بیشتر محیط بهاری باغچه می گردد. یکی از جاذبه های گل های یاد شده در این است که گل ها قبل از پدیدار شدن و رویش برگ ها به وجود می آیند.

یاس زرد را می توان یکی از گیاهانی نامید که در بیشتر مناطق باعث ایجاد رنگ زرد در محیط می گردد. این گیاه بوته ای را باید پس از گل دهی بی درنگ هرس کرد. یاس بنفش نیز یکی دیگر از گل های بوته ای است که به خاطر گل های رنگی و معطرش در نزد عموم از اهمیت بسیار برخوردار است. در مورد این گیاه لازم به توضیح است که پس از پژمرده شدن گل ها، بلافاصله باید آن ها را از گیاه جدا کرد. زیرا باعث زشت شدن ظاهر گیاه می گردند.

بسیاری از گیاهان بوته ای، به اندازه ای گل می دهند که به سختی می توان شاخ و برگ گیاه را مشاهده نمود. گل های صد تومانی و آزالیا نیز از جمله گیاهانی به شمار می روند که دارای محدوده وسیعی از رنگ های با شکوه بوده و قدر مسلم به شما در طراحی باغچه کمک شایانی می کنند.

نقش رنگ در کاشت گیاهان

در بسترهای رسمی می توانید گل های پیازی را در میان گل های بستری پرپشت بکارید. برای نمونه، لاله های دیر گل را می توان با بنفشه ی فرنگی، هرگز فراموشم مکن، نرگس، گل مروارید و یا شب بوهای زرد رنگ کاشت. این گیاهان بستری از یک سو باعث پوشیده شدن سطح خاک باغچه شده و از سوی دیگر سبب ناپدید شدن ساقه ی گیاهان پیازی از دید بیننده می گردند و نیز آن ها را دز برابر باد حفظ می کنند.

ترکیب گل های لاله با رنگ آبی گل فراموشم مکن اثری روح بخش تولید کرده و باعث جلوه ی بیشتر گل لاله می گردد. سنبل های صورتی رنگ به همراه گل های نرگس زرد کمرنگ منظره ای همچون تابلوی نقاشی در برابر دیدگان بیننده به نمایش می گذارند که باعث آرامش می گردد. در حالی که همین سنبل ها پس از ترکیب با گل های نرگس دارای رنگ زرد پر رنگ، محیط پر انرژی و هیجان برانگیزی را خلق می کنند که شباهتی با ترکیب اولی ندارند.

با توجه به مثال فوق، لازم است آثار ترکیبی رنگ گیاهان را با یکدیگر به دقت بررسی نموده و دقیقا گیاهانی با یکدیگر کاشته شوند که اثر مورد نظر ما را پس از رشد، تامین نمایند.

کار در بسترهای غیر رسمی به مراتب ساده تر است. در این جا می توان به راحتی از گیاهان به طور تصادفی بهره برد. در این بسترها نیز باید مراقب بود تا ترکیب رنگ به سمت یکنواختی کامل و یا پریشانی بیش از حد سوق نیابد. اغلب برای طبیعی تر شدن فضای بسترهای غیر رسمی، سعی می شود گل های پیازی را به صورت مجتمع و دسته ای در میان دیگر گیاهان بکارند.

کارهای لازم در خدمات باغبانی بهار

در مناطق سردسیر، هنگام بهار دمای هوا هنوز ممکن است زیر صفر درجه ی سانتی گراد باشد اما در مناطق معتدل می توان بسیاری از فعالیت های خارج از خانه همچون کوددهی، پهن کردن مالچ بر روی بستر و حتی هرس بهاره ی بوته ها ( در صورتی که قابل اجرا باشد) را از همان ابتدای بهار آغاز کرد. لازم است به این نکته نیز توجه داشته باشید که دمای هوا و خاک در هنگام کاشت بذر از اهمیت خاصی برخوردار است. بهترین زمان برای کاشت بذر، اواسط بهار است که دمای خاک، از ۷ درجه سانتی گراد فراتر نیست.

سعی کنید از ایستگاه های محلی هواشناسی، همواره زمان آخرین سرمای دیرهنگام را جویا شوید. زیرا هوای نسبتا گرم بعضی از روزهای بهار ممکن است شما را فریب داده و پس از کاشت گیاهان حساسی که بی شک زحمت زیادی نیز برای پرورش آن ها کشیده اید، دچار دردسرتان سازد.

در مواردی هم که شما ناچار به کاشت شده اید، ضروری است برای وقوع سرمازدگی دیرهنگام، آمادگی داشته و وسایل لازم جهت مقابله با آن را از قبل تهیه نمایید. یکی از وسایل بخاری های باغی است که می توانند فضاهای کوچک را تا حدی گرم نگاه داشته و از آسیب سرما کاسته یا به حداقل برسانند.

در این زمان، می بایستی نسبت به مقاوم سازی گیاهانی که در خانه یا گلخانه نگاه داشته اید، اقدام نمایید. برای این کار گیاهان را قبل از کاشت مستقیم در خاک، به مدت دو هفته در باغچه قرار داده و هنگام غروب مجددا آن ها را به گلخانه و یا خانه منتقل نمایید. به مرور که هوا گرم تر شد، می توانید به جای آنکه آن ها را به داخل محیط های بسته منتقل کنید، در همان فضای بیرون قرار دهید اما بر روی آن ها پوششی بگذارید تا در برابر سرما محفوظ بمانند. در انتهای ماه اول بهار، تقریبا به راحتی می توان آن ها را در باغچه کاشت.

تعویض گلدان

۱. اکنون زمان آن فرا رسیده تا نسبت به تعویض گلدان گیاهانی همچون شمعدانی و گل گوشواره که در سال قبل قلمه گیری شده اند، اقدام شود. برای این کار بهتر است از گلدانی به قطر ۱۰ سانتی متر و خاک مناسب استفاده شده سپس آن را در مکانی مطلوب و دور از تابش مستقیم نور خورشید بگذارید و به طور منظم آبیاری کنید.

۲. در مورد قلمه هایی که رشد بیشتری دارند، بایستی تعویض خاک و گلدان در چند مرحله انجام و هر بار به گلدان بزرگتری منتقل شوند. پس از هر بار جابجایی، اطمینان حاصل نمایید که اطراف ریشه را با خاک مناسب به خوبی پر کرده اید تا گیاه دچار آسیب نگردد.

قلمه گیری علفی از گل گوشواره

۱. در اواسط بهار قلمه های علفی را از زیر سومین یا چهارمین برگ جدا کرده و در بستر مطلوب بکارید. بهتر است روی بستر را با پلاستیک بزرگی که با برگ ها در تماس نباشد، بپوشانید.

۲. پس از ریشه دهی قلمه ها و رشد اولیه، برای این که گیاه ظاهری انبوه پیدا کرده و جلوه ی بیشتری داشته باشد، شروع به هرس آن کنید. برای این کار، جوانه ی انتهایی گیاه را بچینید به نحوی که حداقل سه جفت برگ بر روی گیاه باقی بماند. پس از چند هفته، برای این که گیاه ظاهری انبوه پیدا کند، لازم است نوک جوانه های کناری را نیز بچینید. در طول بهار باید این هرس را چند بار تکرار کنید.

نشاء کاری

هنگامی که گیاهان جوان به دست آمده از طریق کاشت بذر، به اندازه ی کافی رشد نمودند، باید نسبت به نشاء کاری آن ها اقدام کرد.

۱. برای شروع، بهتر است از ظروف مخصوص این کار استفاده کنید. حفره ها باید با خاک مناسب پر شود و سطح آن بدون وارد آوردن فشار، هموار گردد. هر یک از نشاء ها را خیلی آرام در سوراخی که در وسط هر چاله ایجاد کرده اید، قرار داده و به دقت آبیاری کنید.

۲. پس از چندی که نشاء ها به اندازه کافی رشد نمودند، به آرامی آن ها را از خاک در آورید. هنگام جابجا کردن نشاءها، مراقب باشید که آسیبی به آن ها نرسد.

۳. در مرحله ی آخر، نشاء ها را به جعبه های مخصوص نشاء منتقل سازید. برای این کار ابتدا همانند مرحله ی قبل، باید با ابزاری خاک سوراخ و سپس بدون آن که به ریشه آسیبی برسد، نشاء را داخل خاک مستقر سازید. سپس، بایستی اطراف نشاء را با خاک پر کرده و در پایان، آن را آبیاری کنید.

بسیاری از باغبانان در هنگام کاشت، چند عدد نشاء را در کنار هم می کارند. با این کار پس از مدتی که گیاهان رشد کردند، نهالی که از همه مناسب تر باشد، حفظ و بقیه گیاهان را حذف می کنند بدون آن که به زیبایی باغچه آسیبی برسد.

از گیاهان نشائی می توان در بخش های دیگر باغچه نیز، همچون سبدهای آویز استفاده کرد، البته در این موارد نیز لازم است نسبت به گیاهی که کاشته می شود، اطلاعات جامعی همچون قد و رنگ نهایی گیاه در دست باشد تا پس از کاشت شاهد ناهمگونی گیاهان نباشید.

مجموعه الو باغبون تمامی فعالیت های مرتبط از چمن زنی گرفته تا محوطه سازی  ، حاشیه زنی ، سمپاشی درختان و نصب سیستم آبیاری قطره ای را پوشش می دهد.